بررسی خصوصیات واکنش پذیری کربنات ها دربرخی ازخاکهای آهکی ایران

این مطالعه برای تعیین واکنش پذیری و ویژگیهای کربنات ها در بیست خاک (cm ۳۰-۰) از مناطق مرکزی ایران (انتی سول و آریدی سول) انجام گرفت. در این نمونه ها مقادیر کربنات کلسیم معادل (CCE)، کربنات کلسیم معادل فعال (ACCE) و کربنات کلسیم معادل غیرفعال(NACCE )، کانی شناسی کربنات ها با تکنیک XRD و سطح ویژه با روش BET بوسیله جذب گاز N۲ ، اندازه گیری شدند. مقادیر CCE از ۳۸ تا ۲۲۸ گرم بر کیلوگرم خاک با میانگین ۱/۱۰۵ گرم بر کیلوگرم خاک تغییر می کرد. ACCE ، بدون گذراندن خاکها از الک mm۱ ،(ACCE۱) ، از ۹/۹ تا ۶/۹۰ با میانگین ۷/۳۲ گرم بر کیلوگرم خاک و ACCE بعد از گذراندن از الک مذکور، (ACCE۲) از ۴/۱۳ تا ۸/۹۹ با میانگین ۳۷ گرم بر کیلوگرم خاک متغیر بود. مقدار ACCE۱ بطور متوسط ۳۲ درصد و ACCE۲ بطور متوسط ۳۴ درصد کربنات کلسیم معادل کل را تشکیل می دادند. میانگین سطح ویژه خاکها، ۷۵/۱۹ مترمربع بر گرم خاک و میانگین سطح ویژه کربنات ها، ۲/۱۰۳ مترمربع بر گرم کربنات کلسیم اندازه گیری شدند. بین سطح ویژه کربناتها با مقدار رس (*۴۶/۰= r) و با CCE همبستگی خطی معنی دار (**۵۲/۰- =r) بدست آمد که نشان می دهد احتمالا با افزایش مقدار CCE از سطح ویژه آن کاسته می شود. مطالعات XRD نشان داد که کربنات غالب در خاکهای مورد مطالعه بصورت [MgxCa۱-xCO۳ ] بوده و تنها در ۷ خاک پیک مربوط به دولومیت مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

Active Carbonate Equivalent ، Aridisols ، Calcareous soils ، Calcium Carbonate Equivalent ، Entisols