بررسی وجود و شدت آب گریزی خاک در مناطق جنگلی تالش در استان گیلان

در این پژوهش وجود و شدت آب گریزی در سه منطقه تحت پوشش کاج تدا و توسکا و آقطی در شهرستان تالش، بخشی از غرب گیلان، مطالعه شده است. ۷۹ نمونه دست نخورده (۵-۰ سانتی متر) برای تعیین آب گریزی و زاویه تماس آب با خاک در فصل خشک سال جمع آوری شد. آب گریزی با استفاده از آزمون های زمان نفوذ قطره آب (WDPT) و مولاریته قطره اتانول (MED) بررسی شد. همبستگی مثبت و معنادار (۷۷/۰ = r) بین دو آزمون WDPT و MED به دست آمد. زاویه تماس آب خاک به وسیله آزمون MED بیشتر از ۹۰ درجه در نمونه های آب گریز برآورد شد. زاویه تماس آب خاک با افزایش میزان آب گریزی خاک افزایش یافت؛ به طوری که در نمونه های با آب گریزی ۵۸۲۰ تا ۶۰۰۰ ثانیه زاویه تماس ۸/۱۰۸ تا ۱۰۹ درجه محاسبه شد. متوسط آب گریزی اندازه گیری شده به وسیله آزمون WDPT و MED در منطقه ۳ به طور معناداری بیشتر از دو منطقه دیگر بود. این روند در زاویه تماس آب خاک محاسبه شده نیز مشاهده شد. در این پژوهش همبستگی بالایی بین Log WDPT، MED، و زاویه تماس با مقدار ماده آلی (با r به ترتیب ۸۰/۰، ۸۳/۰، ۷۷/۰) به دست آمد. همبستگی این پارامترها با pH خاک منفی و در سطح احتمال یک درصد معنادار (با r به ترتیب ۷۸/۰-، ۶۹/۰-، ۷۲/۰-) به دست آمد. همبستگی آب گریزی (Log WDPT، MED) و زاویه تماس خاک با درصد شن خاک مثبت و با درصد رس خاک منفی به دست آمد. البته رابطه بین پارامترهای بافت خاک و آب گریزی نسبت به ماده آلی و اسیدیته خاک ضعیف بود. نتایج نشان می دهد مقدار ماده آلی، بافت، و اسیدیته خاک عوامل مهم ایجاد و شدت آب گریزی در خاک های مناطق بررسی شده هستند.

کلیدواژه ها:

آب گریزی خاک ، آزمون زمان نفوذ قطره آب ، آزمون مولاریته قطره اتانول ، زاویه تماس آب خاک