اثر کربنات کلسیم و pH بر سینتیک تثبیت فسفر در خاک های مختلف

در این بررسی آثار کربنات کلسیم و pH بر سینتیک تثبیت فسفر در چهار خاک غیرآهکی تیمار شده با سطوح متفاوت کربنات کلسیم خالص، همچنین، در شش خاک تنظیم شده با pH ۵ تا ۹ مطالعه شد. خاک ها قبل از آزمایش با K۲HPO۴ به میزان mgP/kg۴۵ تیمار شد. سپس، در اینکوبیتور به مدت صد روز در دمای C○۲۵ نگهداری شد. در زمان های مشخص از خاک ها نمونه گیری و غلظت فسفر در آن ها به روش Olsen اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که واکنش فسفر با خاک ها دو فازی و متشکل از دسته ای از واکنش های سریع و دسته ای از واکنش های کند است. سرعت کاهش فسفر قابل استفاده (Olsen-P) در طول روز اول خیلی سریع، سپس تا پنجاه روز به تدریج کاهش یافت. بعد از آن در بسیاری از خاک ها به سمت صفر میل کرد. به علاوه، با افزایش درصد کربنات کلسیم در خاک ها، میانگین بازیابی فسفر به طور معناداری (در سطح ۵ درصد) افزایش یافت. اما این اثر در همه خاک ها یکسان نبود، به طوری که در یک خاک افزایش درصد کربنات کلسیم تا ۳۵ درصد هیچ تاثیری بر بازیابی فسفر نداشت. اثر pH بر قابلیت استفاده فسفر از روند معینی پیروی نکرد. در بعضی خاک ها افزایش pH از ۲/۵ به ۸/۸ اثر معناداری بر قابلیت استفاده فسفر نداشت، در حالی که در خاک های دیگر میزان Olsen-P در pHهای بالا به طور معناداری کمتر یا به عکس، بیشر از pH پایین بود. این آثار متفاوت pH در خاک ها را می توان به این صورت توضیح داد که تغییر pH در خاک باعث تغییر هم زمان چند عامل مرتبط با قابلیت استفاده از فسفر شامل حلالیت کانی های فسفر، ویژگی های باری سطوح جامد خاک، گونه گونه شدن فسفر محلول و تغییر نسبت غلظت یا فعالیت این گونه های فسفر و سرعت معدنی شدن فسفر آلی در خاک می شود. اثر خالص این تغییرات با تغییر pH در خاک های مختلف متفاوت است.

کلیدواژه ها:

اولسن ، بازیابی ، فسفر قابل استفاده ، کربنات کلسیم معادل