اثر تاریخ کاشت بر ضرایب تخصیص ماده خشک در ارقام مختلف گندم

به منظور بررسی تاثیر احتمالی تاریخ کاشت بر ضرایب تخصیص ماده خشک در ارقام گندم (کوهدشت، زاگرس، تجن)، آزمایشی با ۵ تاریخ کاشت (۸ دی، ۱۰ بهمن، ۱۱ اسفند، ۸ فروردین، ۱۲ اردیبهشت) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. به منظور تعیین ضرایب تخصیص، ماده خشک اندام گیاهی در ۱۰ مرحله از مراحل فنولوژیک گیاه، به تفکیک اندام (برگ، ساقه و اندام زایشی) اندازهگیری شد و با رسم روند تغییرات تخصیص ماده خشک هر اندام در برابر باقی مانده ماده خشک تولید شده، نقاط عطف فنولوژیک تغییرات ضرایب تخصیص مشخص و با رسم خطوط رگرسیون با شیب مختلف، میزان اختصاص ماده خشک به هر اندام مشخص گردید. نتایج نشان داد که مراحل سبزشدن تا آبستنی، آبستنی تا گردهافشانی و گردهافشانی تا رسیدگی سه مرحله متمایز در روند تغییرات ضرایب توزیع ماده خشک بودند که تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند، اما مقدار ضرایب طی سه فاز مختلف تغییراتی نشان دادند. ضرایب در برگ در فاز اول با یک روند نزولی ۵۴/۰-۳/۰، در فاز دوم بین ۲۶/۰-۱۷/۰ و در فاز سوم بین ۰۴۶/۰-۰۱۹/۰ قرار داشتند. ضرایب تخصیص به سنبله با روند افزایشی طی فاز اول ۰۷۱/۰-۰/۰، در فاز دوم بین ۰۲۴/۰-۰۱۳/۰ و در فاز سوم بین ۵/۰-۲۸/۰ قرار داشتند. در ساقه این ضرایب بین ۵۷/۰-۳۶/۰ نوسان داشتند. نتایج نشان داد که اثر عوامل محیطی (به ویژه دما و طول روز) در جریان کمیسازی عملکرد گندم با استفاده از ضرایب تخصیص باید مدنظر قرار گیرد.