تجزیه و تحلیل همبستگی و علیت عملکرد دانه و اجزاء آن در ارقام سورگوم دانه ای

به منظور بررسی تنوع و روابط موجود بین صفات مورفولوژیکی با عملکرد و اجزاء آن در سه رقم سورگوم دانه ای کیمیا، سپیده و پیام و نه لاین (Mgs۱-Mgs۹)، پژوهشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۴ تکرار در دو سال انجام شد. صفات مورفولوژیکی و زراعی شامل ارتفاع گیاه، ضخامت ساقه، مساحت برگ پرچم، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه اندازه­گیری شد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه مرکب، لاین ها و ارقام مورد مطالعه از نظر اکثر صفات فوق تفاوت آماری معنی داری در سطح ۱% نشان دادند که حاکی از وجود تنوع بین لاین­ها و ارقام مورد مطالعه است. براساس تجزیه علیت، وزن خشک خوشه بیشترین تاثیر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت. در حالی که تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و طول خوشه از طریق وزن خشک خوشه تاثیر غیرمستقیم بر عملکرد داشتند. بنابراین بایستی این صفات در برنامه های اصلاح عملکرد سورگوم با هم مدنظر قرار گیرند. همچنین صفت تعداد پنجه بیشترین تاثیر غیرمستقیم و منفی را بر عملکرد دانه داشت. بنابراین بهتر است در برنامه های اصلاحی برای دست یابی به لاین های با عملکرد مطلوب لاین هایی با تعداد پنجه کمتر انتخاب شوند.