اثر افزایش غلظت دی اکسید کربن بر رشد و توانایی رقابتی سویا و ارزن با علف های هرز سلمه تره و تاج خروس

به منظور بررسی اثر افزایش غلظت CO۲ بر رشد و توانایی رقابتی درون گونه ای و بین گونه ای سویا (Glycine max) و ارزن (Panicum miliaceum) در برابر علف های هرز سلمه تره (Chenopodium albam) و تاج خروس (Amaranthus retroflexus) آزمایشی با استفاده از دو غلظت معمولی (۳۵۰ پی پی ام) و افزایش یافته (۷۰۰ پی پی ام) انجام شد. گیاهان به صورت خالص و مخلوط در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل در شرایط کنترل شده کشت شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت CO۲، شاخص کلروفیل در تمام گونه­ها بین ۶ تا ۳۰ درصد افزایش یافت اما در گونه های سه کربنه در حال مخلوط به طور میانگین ۲۰ و در چهار کربنه­ها ۱۲ درصد افزایش یافت. با افزایش CO۲ وزن ریشه، وزن برگ و وزن ساقه در گونه­های سه کربنه به طور میانگین به ترتیب ۷۵/۰، ۶۱/۲ و ۴۳/۲ گرم افزایش یافت، در حالی که در گونه­های چهار کربنه این مقادیر به ترتیب ۰۴/۰، ۱۸/۱ و ۴۰/۰ گرم بود. در گونه­های چهارکربنه در غلظت CO۲ افزایش یافته و در کشت مخلوط با سه کربنه، وزن خشک اندام های هوایی کاهش یافت. مقایسه توانایی رقابتی بر اساس عملکرد نسبی (PRY) گیاهان نشان داد که با افزایش CO۲، PRY سویا ۹/۸ و ۶/۹ درصد به ترتیب در برابر ارزن و تاج خروس افزایش یافت در حالی که در ارزن در برابر گیاهان سه کربنه تا ۳۶ کاهش یافت. این امر نشان می دهد برهمکنش گیاه زراعی- علف هرز به شدت تحت تغییرات غلظت CO۲ قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

افزایش غلظت CO۲ ، رقابت ، علف های هرز ، مسیر فتوسنتزی