تغییر در خواص و مشخصات خاک ناشی از موقعیت های مختلف اجزاء زمین نما در خاک های با مواد مادری لسی در دو اقلیم متفاوت در استان گلستان

به منظور بررسی اثرات توام اقلیم و ژئومورفولوژی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و تکاملی خاک های با مواد مادری لسی در استان گلستان، دو مقطع در مناطق هوتن از توابع مراوه تپه با رژیم رطوبتی اریدیک و رژیم حرارتی ترمیک و گرگان با رژیم رطوبتی زریک و رژیم حرارتی ترمیک انتخاب گردید. به تناسب موقعیت های مختلف اجزاء نمای زمین در منطقه هوتن ۴ پروفیل و در منطقه گرگان ۵ پروفیل خاک حفر و مطالعه شدند. نتایج تشریح پروفیل و مطالعات صحرایی نشان داد که در منطقه هوتن، موقعیت های هموار۱[۱] و پنجه شیب۲[۲] در رده اریدی سول و موقعیت های شانه شیب۳[۳] و پای شیب۴[۴] در رده انتی سول طبقه بندی می شوند. در منطقه گرگان نیز خاک موقعیت های هموار، شانه شیب و پای شیب در رده اینسپتی سول و خاک موقعیت پنجه شیب در رده مالی سول قرار گرفت. از نظر خصوصیات فیزیکوشیمیایی نیز تفاوت های قابل توجهی در نوع بافت، میزان و عمق شستشوی آهک، مواد آلی، درصد رطوبت اشباع، اسیدیته، هدایت الکتریکی عصاره اشباع، ظرفیت تبادل کاتیونی و میزان کاتیون ها و آنیون های محلول دیده شده به طوری که در گرگان مقدار رس بیشتر و هوتن سیلت بیشتری دارد. آهک از افق های سطحی منطقه گرگان آب شویی شده و در عمق خاک تجمع نموده است. میزان تغییرات آهک در مناطق مورد مطالعه از ۱ درصد در افق AB پروفیل ۵ گرگان تا بیش از ۱۵ درصد در افق های سطحی هوتن متغیر است. از لحاظ مواد آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک منطقه گرگان وضعیت مطلوب تری دارد به طوری که کربن آلی از ۵/۳ درصد در گرگان به کمتر از ۵/۰ درصد در هوتن و CEC از ۳/۴۴ سانتی مول بر کیلوگرم در گرگان به کمتر از ۷ سانتی مول بر کیلوگرم در هوتن می رسد. از جمله فرآیندهای بارز خاک سازی در منطقه گرگان، حرکت و آب شویی کربنات کلسیم درعمق نیم رخ خاک و تجمع مواد آلی بیشتر در سطح قابل ذکر می باشند.