واکاوی مفهوم حس تعلق به مکان در خانه درون گرایی ایرانی (نمونه موردی: خانه های تاریخی شهر اردبیل)

معماری گذشته ایران مانند دیگر هنرها و دانش ها، بهترین خود در مکان و زمان خود بوده که بسیاری از ویژگی های آن در شهرسازی و معماری امروزه ما دیگر نقشی ندارد. خانه های مسکونی از کهن ترین میراث های شهرنشینی به شمار می روند که احساس تعلق ساکنین سبب پایداری آن می شود. طی سال های متمادی خانه ها بخشی جدانشدنی از محیط شهری بوده اند. لذا بخش عظیمی از بار معنایی و هویتی شهر بر عهده خانه هاست. همچنین خانه های مسکونی می توانند احساس هویت و تعلق به مکان را در بین ساکنان گسترش دهند. این احساس می تواند روح مشارکت را گسترش داده و سبب بهبود محیط زندگی شود. در مقاله حاضر با بررسی ویژگی معماری گذشته ایران، سعی می شود دلیل فقدان تعلق را در معماری امروزه جامعه کشورمان را بررسی شود. برای این منظور نمونه هایی از خانه های سنتی شهر اردبیل با روش توصیفی-تحلیلی بررسی می شود. بررسی های انجام شده نمایانگر این بود که خانه های گذشته ما در کالبد و عناصر کالبدی، در دو خصلت فرم و اندازه که در عناصر مختلفی مانند حیاط، ایوان، سردر، نورگیر و فرم در و پنجره وجود دارند و نیز در عناصر تزئینات که در عناصری مانند تزئینات حیاط ها، نماها و فضاهای داخلی نمود زیادی دارند. در نهایت نتیجه به دست آمده حاکی از این است که اگر در مساکن جدید از خانه های سنتی الگوبرداری مناسب صورت گیرد، می توان حس تعلق را در ساکنین این خانه ها افزود.

کلیدواژه ها:

حس تعلق ، خانه های تاریخی ، درون گرایی ، معماری گذشته