تبیین مفهوم زیبایی در شهرسازی اسلامی

هنر اسلامی برای «شهر» و «زیبایی» جایگاه ویژه ای را تبیین نموده که به علت عدم تبیین اندیشه های درست و ناب اسلام، این جایگاه با مسائل و مشکلات فراوانی روبه رو شده است. لذا ضرورت دارد که از منظر هنر اسلامی جایگاه این دو تحلیل و بازنگری شود. در عصر حاضر، دامنه شهر و شهرنشینی همه بخش های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی را در برگرفته است. از منظر دین مبین اسلام از همان ابتدای ظهور اسلام شهر دارای جایگاه ویژه ای بوده، تا جایی که حتی آن را به عنوان مکانی مقدس در نظر گرفته است. چنین اندیشه ای درباره شهر در قاموس هیچ مکتبی دیده نشده است. بر این اساس فرض این است که هنر اسلامی جایگاه ویژه ای را برای زیبایی در شهر مدنظر قرار داده و به این سوال هم پاسخ داده شده که در دیدگاه اسلام، جایگاه زیبایی در تفکر حاکم بر مکتب شهرسازی و روابط اجتماعی آن ها در جایی به نام شهر چگونه تعریف شده است. در هنر اسلامی محوریت شهر به پدیدآورنده آن یعنی انسان و ساکنان آن تعریف شده و در نخستین گام برای تعریف شهر از سایر مکان های جمعیتی به عوامل اجتماعی مانند، امنیت رفاه و فراوانی و از منظر کالبدی عواملی مانند نظم، زیبایی، تقارن، تباین، استحکام توجه کرده است. عتاب خداوند متعال مبنی بر این که چه کسی زیبایی های جهان هستی را برای بندگان حرام کرده و تاکید بر این که این زیبایی ها برای افراد با ایمان در زندگی همین دنیا آفریده شده، به عنوان یک اصل مهم و اساسی شهرسازی است. با پذیرش این اصل، لازم است زیبایی در همه ابعاد اجتماعی و کالبدی محور شهرسازی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

هنر ، شهرسازی ، اسلام