نقدی بر انتساب لقب و کنیه ای ناسازوار به امام عصر

استفاده از القاب، کنیه­ها یا اوصاف غیر مشهور امامان معصوم از شیوه­های رایجی بوده که راویان شیعه بیشتر به دلیل شرایط تقیه از آن بهره برده­اند. از این رو، برخی از رجالیان، درایه نویسان و یا شارحان روایات، بخشی از اهتمام خود را صرف تعیین معصوم مورد نظر در این­گونه موارد نموده­اند. در این بین، بروز عواملی همچون تصحیف و تحریف اسناد یا متون روایی، عدم دقت کافی در طبقه راویان سند و قراین موجود در متن، عدم بررسی تعابیر مشابه و نیز اکتفا به گزارش پیشینیان یا شهرت غیر مستند از جمله عواملی است که تعیین مصداق برخی از این القاب و اوصاف را گاه با مشکلات جدی مواجه ساخته است. از جمله این نمونه­ها انتساب لقب «علیل» در برخی از کتب درایه به امام عصر است. همچنین انتساب بی ­اساس برخی از کنیه­ها، مانند «ابو صالح» به آن حضرت، پدیده­هایی هستند که در این پژوهه کوشیده­ایم تا منشا و زمینه­های بروز آن را روشن سازیم.

کلیدواژه ها:

امام زمان ، لقب ، کنیه ، علیل ، ابو صالح ، تصحیف ، تحریف