جایگاه قانون اساسی در سیاست خارجی

کار قانون اساسی در سیاست خارجی چیست؟ آیا راهنمای عمل است؟ یا راهنما و هدایتگر اندیشه (طراحی و ابتکار عمل)؟ آیا قانون اساسی سازمانهای عمل کننده در دستگاه دیپلماسی کشور را تعریف و گستره اختیارات و اهداف مقامات سیاست خارجی را تعیین می کند؟ اگر نه، آیا شوق و ایمان اعطا می کند یا حفظ نظم و ثبات را الهام می کند؟ اما قانون اساسی ها ظاهرا ثباتی حقوقی و ساختاری را در سیاست معنا می دهند و چنین ثباتی در جهان متغیر سیاست خارجی و روابط بین الملل اهمیت محدودی دارد؛ چه اینکه ایده ثبات و یا مبانی در سیاست خارجی را از تاریخ یا رویه های تجربه شده و معهود می توان دریافت. آیا قانون اساسی فقط منهیات را بیان و آن را قانونمند و واجب الحرمه می سازد؟ چنانکه خواهیم دید، احتمالا آری. اما واقعیت تجربه شده آن است که ماموران دیپلماسی هر کشوری، اغلب بهتر و دقیق تر از واضعین اولیه قانون اساسی از خطوط قرمز تاریخی سیاست خارجی کشورشان و قواعدی که نباید نقض شوند، آگاهند. نیازی به قانونی بودن آن منهیات و منع ها هم بر خلاف سیاست داخلی وجود ندارد. زیرا کارگزاران دیپلماسی هر کشوری چون پای خودی و غیر در میان است، به منافع کلی کشورشان حساس و متعهدند و ضایع شدن منافع اصولی کشورشان را نمی پسندند. نیز بر خلاف صحنه سیاست داخلی، صحنه سیاست خارجی به وضوح اهداف، منهیات و حدود ممکن عمل را برای سیاستگزاران روشن می سازد.; پس، آیا قانون اساسی در سیاست خارجی اهمیت اندکی دارد؟ خیر. گزارش حاضر در پی آن است که نشان دهد چگونه قانون اساسی می تواند سند زایش و استمرار یک دولت و از طریق آن یک دیپلماسی سرزنده و ثباتمند باشد؛ همچون تعریف گر هستی و هویت آن، دمادم ظهور یابد و یاد آوری گردد. این مقاله به نحوی متناقص گونه در پی آن است که نشان دهد اهمیت واقعی یک قانون اساسی در روحوارگی و هویت اظهاری آن است و نه آنگونه که رایج است، در داعیه های اجرایی داشتن و عملیاتی بودن آن. در دنباله، جایگاه فعلی و نقش ممکن قانون اساسی جمهوری اسلامی در سیاست خارجی جمهوری مقدس اسلامی مورد توجه قرار می گیرد.; ;