بررسی سطح حساسیت سوسری آلمانی (Blattella germanica) به سه حشره کش پریمیفوس متیل (Pirimphos methyl)، لامبداسیهالوترین و پروپوکسور (Propoxor) در سه بیمارستان شهر کرمان

سابقه و هدف: سوسری آلمانی (Blattella germanica) یکی از مهم ترین آفات خانگی است که دارای انتشار وسیعی در سطح جهان می باشد. این حشره نقش عمده ای در انتقال مکانیکی بسیاری از عوامل بیماری زا دارد. استفاده از حشره کش های شیمیایی در کنترل این آفت به طور روز افزونی گسترش یافته است، که یکی از نتایج ناخوشایند آن، بروز پدیده مقاومت در این حشره می باشد. جهت تاخیر در بروز مقاومت و فراهم نمودن استراتژی مناسب در مواجهه با آن، تشخیص مقاومت در فراوانی اندک، لازم و ضروری است. به همین منظور وضعیت حساسیت سوسری آلمانی موجود در سه بیمارستان کرمان درمان، شفا و شهید باهنر نسبت به حشره کش های پریمیفوس متیل، پروپوکسور و لامبداسیهالوترین به ترتیب از سه گروه آلی فسفره، کاربامات و پیرتروئید مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: نژاد حساس انسکتاریم (Insectarium) با سابقه پرورش طولانی در انسکتاریم دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و بدون پیشینه تماس با هر نوع حشره کش به عنوان نژاد حساس (S) انتخاب شد. صید سوسری ها، شب هنگام و از قسمت های مختلف هر یک از بیمارستان های انتخابی به دو روش صید دستی و تله گذاری در تابستان ۱۳۸۱ انجام شد. پس از انتقال به آزمایشگاه، سوسری ها به ظروف پرورش (Bucal) که حاوی مواد غذایی و آب بودند، منتقل شدند، و در شرایط دمایی ۲۵±۲oCو رطوبت نسبی ۵±۶۰ درصد و دوره نوری ۱۲:۱۲ ساعت (روشنایی: تاریکی) نگه داری شدند.آزمون حساسیت برای هریک ازحشره کش ها و نژادهای مختلف تحت بررسی، در چهار مقدار(۴۰،۸۰، ۱۲۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر متر مربع جهت پروپوکسور، ۱،۵،۰،۹،۰،۶ و ۳ میلی گرم بر متر مربع جهت لامبداسیهالوترین، ۷۵ ،۱۰۰ ،۱۵۰ و ۳۰۰ میلی گرم بر متر مربع جهت پریمیفوس متیل) و در سه تکرار ده تایی روی سوسری های نر بالغ به روش تماسی بر اساس روش متداول و سازمان جهانی بهداشت انجام شد. LD۵۰ و LD۹۰ جهت هر حشره کش و نژاد توسط آنالیز پروبیت اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که در مقایسه با نژاد حساس که LD۵۰ آن جهت حشره کش های لامبداسیهالوترین، پروپوکسور وپریمیفوس متیل به ترتیب معادل ۰.۴۲، ۴۸.۴۷ و۱۱۵.۴۲ بود، نژاد بیمارستان شفا باLD۵۰ به ترتیب معادل ۱.۰ ، ۵۶.۷۱ و ۸۸.۸۲ و نسبت مقاومت به ترتیب معادل ۲.۳۸، ۱.۱۷ و ۰.۷۷ برابر و نژاد بیمارستان شهید باهنر با LD۵۰ به ترتیب معادل ۰.۷۸ ، ۵۴.۰ و ۹۵.۹۳ و نسبت مقاومت به ترتیب معادل۱.۸۶ ، ۱.۱۱ و ۰.۸۳ برابر نسبت به لامبداسیهالوترین متحمل و نسبت به پروپوکسور و پریمیفوس متیل احساس هستند. نژاد بیمارستان کرمان درمان با LD۵۰ به ترتیب معادل ۰.۶۰ ،۵۴.۲۰ و ۸۶.۳۸ و نسبت مقاومت به ترتیب معادل ۱.۴۲، ۱.۱۲ و ۰.۷۵ برابر نسبت به هر سه حشره کش حساس است.استنتاج: مقایسه LD۵۰ حشره کش پریمیفوس متیل روی هر سه نژاد مورد مطالعه با نژاد حساس انسکتاریم نشان داد که LD۵۰ حشره کش مذکور در هر سه نژاد مورد بررسی از LD۵۰ نژاد حساس انسکتاریم کم تر است. و نسبت های مقاومت به حشره کش فوق الذکر در سطح LD۵۰ در سه نژاد بیمارستان های شفا، شهید باهنر و کرمان درمان کم تر از یک است. این حساسیت مبین یک وضعیت مقاومت متقاطع منفی نسبت به پریمیفوس متیل است.

کلیدواژه ها:

German cockroach ، resistance ، pirimiphos methyl ، propoxur ، lambdacyhalothrin ، Ïran ، سوسری آلمانی ، مقاومت ، پریمیفوس متیل ، پروپوکسور ، لامبداسیهالوترین