صفات خداوند بین حقیقت و مجاز از منظر تفسیر کلامی

سرآغاز دین، معرفت خداوند است که اوصافش به کامل ترین شیوه در قرآن بیان شده است. قرآن نیز به عنوان اصلی ترین منبع معرفت شناختی دینی، مورد قبول همه مسلمانان است. تلاش برای بدست ­دادن قواعد و ضوابط تفسیر کلام خداوند، سبب تدوین علوم ادبی در زبان عربی گردید؛ و مفسران،  این علوم را اساس و مبنای تفسیر آیات قرآن قرار دادند. مکاتب کلامی و متکلمان، در مقام اثبات آراء گوناگون، به اصول ادبی استناد کرده و از آیات واحد، عقاید مختلفی را استنباط می کنند، به گونه ای که با مبانی فکری آنها سازگار باشد. در تحلیل ادبی آیات صفات خداوند، دیدگاه های مختلفی همچون حمل بر حقیقت یا مجاز، کنایه، مشاکله، حذف و ... وجود دارد که مقایسه تحلیل های ادبی مفسران با گرایش های فکری آنان، می تواند بیانگر میزان پایبندی آنها به مبانی فکریشان باشد. مقاله حاضر به بررسی تاثیر پیش فرض های کلامی مفسران در تحلیل ادبی آیات صفات پرداخته است.

کلیدواژه ها:

تحلیل ادبی ، آیات صفات ، حقیقت و مجاز ، مبانی کلامی