بررسی غلظت سرب در ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) سواحل دریای خزر (مطالعه موردی: بندر انزلی و رودسر)

سابقه و هدف: فراورده های دریایی به رغم برخورداری از پروتئین و مواد معدنی با کیفیت بالا و اسیدهای چرب غیر اشباع بلند زنجیر، به دلیل قرار گرفتن در معرض انواع آلاینده ها به خصوص فلزات سنگین، نگرانی هایی را در ارتباط با سلامت و بهداشت آن ها برای جوامع مصرف کننده پدید آورده است. این مطالعه به منظور سنجش میزان سرب تجمع یافته در ماهی سفید به عنوان یکی از پرمصرف ترین انواع ماهی و تعیین مقادیر جذب روزانه (EDI یا Estimated daily intake) و هفتگی (EWI یا Estimated weekly intake) جهت مقایسه با مقادیر جذب قابل تحمل روزانه و هفتگی (TDI/TWI یا Tolerable daily intake/ Tolerable weekly intake) انجام شد. مواد و روش ها: ۴۰ عدد ماهی سفید از صیدگاه های دو منطقه بندر انزلی و رودسر در زمستان ۱۳۹۰ برداشت گردید که پس از آماده سازی و هضم شیمیایی نمونه ها، میزان سرب با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله ای مدل ۶۸۰SHIMADZU AA/ اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین غلظت سرب (میانگین ± انحراف معیار) در ماهی سفید در ایستگاه بندر انزلی و رودسر به ترتیب ۵۴/۰ ± ۵۵/۲ و ۲۵/۰ ± ۶۶/۱ میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک به دست آمد. مقادیر جذب روزانه (EDI) و هفتگی (EWI) فلز سرب در ایستگاه بندر انزلی به ترتیب ۰۰۱/۰ و ۰۰۹/۰ میلی گرم بر کیلوگرم و برای ایستگاه رودسر ۰۰۰۹/۰ و ۰۰۶/۰ میلی گرم بر کیلوگرم حاصل شد. استنتاج: مقادیر جذب روزانه (EDI) و هفتگی (EWI) فلز سرب در ماهی سفید در دو منطقه مورد مطالعه از مقادیر جذب قابل تحمل روزانه (۲۴/۰ = TDI) و هفتگی (۶۸/۱ = TWI) تعیین شده توسط کمیته مشترک FAO/WHO (Food and Agriculture Organization/ World Health Organization) بسیار کمتر بود. بنابراین مصرف ماهی سفید تهدیدی از جهت فلز سرب برای سلامتی انسان ندارد.

کلیدواژه ها:

Rutilus frisii kutum ، lead ، estimated daily/weekly intake (EDI/EWI) ، Bandar Anzali ، Roodsar ، ماهی سفید ، سرب ، مقدار جذب روزانه ، مقدار جذب هفتگی ، ایران