اثرات عصاره هیدروالکلی گل بومادران بر روی پارامترهای اسپرمی و تغییرات آپوپتوزی متعاقب استفاده از داروی سیکلوفسفامید در موش های سفید کوچک آزمایشگاهی

سابقه و هدف: سیکلوفسفامید (یک داروی شیمی درمانی با اثرات سوء فراوان بر ارگان های جنسی) به عنوان یک عامل نئوپلاستیک به طور گسترده در درمان سرطان های مختلف استفاده می شود. از طرفی، سیکلوفسفامید عامل اثرات سوء فراوان از جمله سمیت تولید مثلی شناخته شده است. بومادران گیاه دارویی با خواص آنتی اکسیدانتی بالقوه است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات عصاره بومادران در سه دوز مختلف بر وزن بدن، پارامترهای اسپرم و تغییرات آپوپتوزی در موش های تحت تیمار با سیکلوفسفامید بود. مواد و روش ها: ۶۴ موش سفید کوچک آزمایشگاهی نر نژاد NMRI به هشت گروه تقسیم شدند. گروه اول سرم فیزیولوژی، گروه دوم، سوم و چهارم به ترتیب دوز کم، متوسط و زیاد بومادران، گروه پنجم سیکلوفسفامید و گروه ششم، هفتم و هشتم، علاوه بر سیکلوفسفامید، دوز کم، متوسط و زیاد بومادران را به ترتیب دریافت نمودند. تیمار ۳۵ روز ادامه داشت. در پایان پس از تعیین وزن، پارامترهای کیفیت اسپرم و میزان آپوپتوز اسپرمی بررسی گردید. یافته ها: سیکلوفسفامید سبب کاهش وزن بدن و بیضه شده، تاثیر منفی بر روی پارامترهای اسپرمی اعمال نموده و هم چنین میزان آپوپتوز اسپرمی (در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید) را در مقایسه با گروه کنترل افزایش داد. دوز زیاد بومادران نیز اثرات توکسیک داشته، دوز متوسط عصاره تاثیر معنی داری نداشته، اما دوز کم عصاره توانست اثرات سمی سیکلوفسفامید را جبران نماید. استنتاج: در این مطالعه اثرات عصاره بومادران به صورت وابسته به دوز بود، به نحوی که در دوز کم سمیت سیکلوفسفامید را جبران نموده، در دوز متوسط تاثیر معنی داری نداشته اما در دوز بالا افزایش دهنده سمیت سیکلوفسفامید بود.

کلیدواژه ها:

Achillea millefolium ، apoptotic changes ، cyclophosphamide ، sperm parameters ، mice ، بومادران ، تغییرات آپوپتوزی ، سیکلوفسفامید ، پارامترهای اسپرمی ، موش سوری