بررسی تغییرات گسترۀ جنگل در ارتباط با عوامل توپوگرافی

اهمیت جنگلهای شمال کشور از نظر اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی، برنامهریزی و مدیریت صحیح برای حفاظت از این جنگلها را ایجاب مینماید. مساله کاهش سطح جنگلهای شمال کشور از بحثهای مهم سالهای اخیر میباشد. امکان تجزیه و تحلیل داده های محیطزیستی با استفاده از فنآوری GIS کمک موثری در زمینههای مختلف مدیریت جنگل نموده است. این تحقیق در چهار حوزه ، آبخیز واقع در استان گیلان و در سطحی حدود 1033 کیلومتر مربع انجام شده است. هدف از این تحقیق فراهم آوردن توصیفی ازپراکنش مکانی تغییرات سطح جنگل در ارتباط با عوامل توپوگرافی میباشد. در این تحقیق از نقشههای توپوگرافی رقومی 1:25000جنگلهای شمال کشور مربوط به سالهای 46 و 73 استفاده شده است. در ابتدا نقشههای جنگل سالهای 46 و 73 از نقشههای توپوگرافی رقومی مذکور استخراج شدند و در نهایت تمامی نقشههای جنگل دربرگیرنده هر یک از حوزههای آبخیز به هم متصل گردیدند. با مقایسه نقشههای جنگل ابتدا و انتهای دوره در هر حوزه آبخیز، نقشه تغییرات سطح جنگل آن حوزه به دست آمد. یک مدل رقومی ارتفاع دقیق با اندازه تفکیک 30 متری نیز تهیه گردید و با استفاده از آن نقشههای طبقات ارتفاع، شیب و جهت تهیه شد. به منظورتعیین ارتباط کاهش سطح جنگل با عوامل توپوگرافی، هر یک از نقشههای مذکور در نقشه کاهش سطح جنگل ضرب شد و بدین ترتیب میزان تخریب در هر طبقه محاسبه گردید.نتایج نشان دهنده وجود رابطه معکوس بین افزایش شیب و میزان تخریب بودند. همچنین با افزایش ارتفاع تا حدود ارتفاعات میانبند تخریب کاهش مییابد ولی در ارتفاعات بالا (مناطق ییلاقی) مجددا با افزایش تخریب مواجه میشویم. میزان تخریب در چهار جهت اصلی اختلاف چشمگیری ندارد.

کلیدواژه ها:

ارتفاع ، تغییرات گستره جنگل ، جهت ، شیب ، نقشه جنگل ، مدل رقومی ارتفاع