بررسی پیکره بنیاد سازماندهی در نوشتار استدلالی فارسی آموزان: تلفیق دو رویکرد ساختار بلاغی و حرکت بلاغی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی سازماندهی یا پیوستگی در متن های فارسی آموزان است. سازماندهی ارتباط ایده ها در متن و انسجام، مرتبط با ارتباط بندهاست. از میان رویکردهای متعدد، دو رویکرد ساختار بلاغی (RST) مان و تامپسون Mann, W. C. & S. A. Thompson ,۱۹۸۸)) و حرکت بلاغی سوالز (Swales, J. M. ,۱۹۹۰.) نسبت به دیگر رویکردها برای تحلیل پیوستگی تولیدات نوشتاری زبان آموزان مزایایی دارند و هر کدام دارای نقصی هایی هستند که رویکرد دیگر آن را برطرف می کند. از این رو در پژوهش حاضر این دو رویکرد با همدیگر تلفیق می شوند تا با روشی کارآمد نوع پیوستگی و میزان و خطای آن در متن های نوشتاری فارسی آموزان بررسی شود. در این پژوهش، تعداد ۳۹ تکلیف نگارش فارسی آموزان در آزمون بسندگی بنیاد سعدی بررسی شد. سطح کیفیت نوشتاری این متن ها براساس روبریک بنیاد سعدی و توسط دو ارزیاب، تعیین گردید. سپس ساختار یک متن استدلالی مورد انتظار ارزیابان، براساس نظرسنجی از ۱۰ ارزیاب آموزش دیده با روبریک تعیین شد. متن ها براساس این ساختار و ایده های اصلی یک متن استدلالی (مقدمه-بیان مساله-پرداختن به دیدگاه ها- موضع گیری و جمع بندی) برچسب گذاری شدند. یافته ها نشان می دهند که فارسی آموزان متن های خود را با تمامی ایده های اصلی سازماندهی و ایده ها را پشتیبانی می کنند، اما متن های با سطح کیفی بالاتر، بیشتر احتمال دارد که بخش مقدمه داشته باشند. و بخش مقدمه، بیان مساله و موضع را پشتیبانی کنند و کمتر بخش جمع بندی را پشتیبانی می کنند. همچنین میزان بندهای بی ربط نیز در متن آنها کمتر است. میان کیفیت نوشتاری متن ها و نوع سازماندهی آنها رابطه معنی دار تنها در شش متغیر مذکور دیده می شود.

کلیدواژه ها:

"ساختار بلاغی" ، "سازماندهی" ، "روبریک" ، "نوشتار استدلالی" ، "فارسی آموزان"