اثر فرمولاسیون لیپوژل حاوی عصاره های گیاه زولنگ (Eryngium campestre L.) و مرزه (Satureja hortensis L.) بر روی زخم در رت های نر نژاد ویستار

سابقه و هدف: زخم عارضه ای با شیوع بالا در جامعه است. نیازمندی اصلی برای مدیریت زخم، التیام سریع و کامل زخم، بدون پخش شدن عفونت می باشد. منابع طبیعی با دسترسی آسان و ارزان قیمت به عنوان یکی از کلیدی ترین گزینه های درمان پیشنهاد شده است، لذا هدف از این مطالعه بررسی اثر فرمولاسیون لیپوژل حاوی عصاره های گیاه زولنگ (Eryngium campestre L.) و مرزه (Satureja hortensis L.) بر بهود زخم در رت های نر نژاد ویستار بود. مواد و روش ها: جهت تهیه فرمولاسیون لیپوژل، فرمولاسیون هایی با نسبت های مختلف پارافین، پلی اتیلن و عصاره تهیه و برای یافتن بهترین فرمولاسیون آزمایش شد. بدین منظور ۲۰ رت به چهار گروه (۵=n) نرمال سالین، پایه لیپوژل، لیپوژل عصاره ها و اکتیو واتر تقسیم شدند.زخم با ضخامت کامل به مساحت ۲/۵ در ۲/۵ سانتی متر در پشت حیوان ایجاد شد. ابعاد زخم و مطالعات هیستوپاتولوژی در روزهای ۳،۵ ،۷ و ۱۲ بررسی شد. یافته ها: فرمولاسیون حاوی ۹۵ درصد پارافین و ۵ درصد پلی اتیلن به دلیل پوشانندگی بهتر پوستی، قوام مناسب و یکنواختی بهتر، به عنوان فرمولاسیون نهایی لیپوژل انتخاب شد. نتایج مطالعات درون تنی نشان داد که ابعاد زخم در گروه درمان نسبت به بقیه گروه ها تفاوت معنی دار آماری دارد(۰/۰۵>P). نتایج حاصل از مطالعات بافت شناسی نشان داد، رسوب کلاژن در گروه های لیپوژل عصاره ها و پایه لیپوژل بالاتر از بقیه گروه ها بود. همچنین بلوغ فیبروبلاست گروه لیپوژل عصاره در مقایسه با گروه نرمال سالین تفاوت معنی داری داشت(۰/۰۵>P). استنتاج: بر اساس یافته های این مطالعه لیپوژل حاوی عصاره مرزه و زولنگ در بهبود زخم با ضخامت کامل موثر است.

کلیدواژه ها:

wound healing ، traditional Iranian medicine ، medicinal plants ، lipogel ، بهبود زخم ، طب سنتی ایرانی ، گیاهان دارویی ، لیپوژل