بررسی اثرفرمولاسیون لیپوژل حاوی عصاره رامنوس کاتارتیکا (Rhamnus cathartica L.) بر روی زخم در رت های ویستار

سابقه و هدف: زخم عارضه ای با شیوع بالا در جامعه می باشد و مطالعات مختلفی در زمینه تسریع روند بهبودی زخم به انجام رسیده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر فرمولاسیون لیپوژل حاوی عصاره رامنوس کاتارتیکا (Rhamnus cathartica L.)، یکی از گیاهان بومی ایران، بر بهبود زخم در رت های نژاد ویستار بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، جهت تهیه فرمولاسیون لیپوژل، فرمولاسیون های متفاوتی با نسبت های مختلف پارافین، پلی اتیلن و عصاره تهیه و برای یافتن بهترین فرمولاسیون آزمایش شد. برای بررسی اثربخشی عصاره در بهبود زخم، تعداد ۲۰ رت به چهار گروه (۵N=) نرمال سالین، پایه لیپوژل، لیپوژل عصاره و اکتیو واتر تقسیم شدند. زخم کامل به مساحت ۲×۲ سانتی متردر پشت حیوان ایجاد شد. بررسی ابعاد زخم و مطالعات هیستوپاتولوژی در روزهای ۳، ۵، ۷ و ۱۲ انجام گرفت. یافته ها: فرمولاسیون حاوی ۹۵ درصد پارافین و ۵ درصد پلی اتیلن به دلیل پوشانندگی بهتر پوستی، قوام مناسب و یکنواختی بهتر، به عنوان فرمولاسیون نهایی لیپوژل انتخاب شد. محتوای تام فنولی و فلاونوئیدی گیاه رامنوس کاتارتیکا به ترتیب برابر با ۴/۵ و mg/g ۲۳/۴۱۵ شد. نتایج مطالعات درون تنی نشان داد که ابعاد زخم در گروه عصاره نسبت به بقیه گروه ها تفاوت معنی دار آماری دارد(p۰/۰۵≤) و گیاه رامنوس کاتارتیکا قدرت خوبی در بهبود زخم داشت. هم چنین نتایج هیستوپاتولوژی گواه بر این بود که این گیاه در مواردی همچون رسوب کلاژن، نورگ زایی، بلوغ فیبروبلاست و تشکیل اپیدرم نسبت به سایر گروه ها اثر بهتری داشت(p۰/۰۵≤). استنتاج: بر اساس یافته های مطالعه حاضر، لیپوژل حاوی عصاره رامنوس کاتارتیکا در بهبود زخم با ضخامت کامل موثر است.

کلیدواژه ها:

wound healing ، traditional Iranian medicine ، herbal medicine ، lipogel ، Rhamnus cathartica ، Wistar rats ، بهبود زخم ، طب سنتی ایرانی ، گیاهان دارویی ، لیپوژل ، رامنوس کاتاریکا ، رت های ویستار