پهنه بندی مکانی تغییرات عناصر موجود در ذرات گرد و غبار حوضه آبریز دریاچه ارومیه

خشک شدن سطح وسیعی از دریاچه ارومیه و تشکیل مناطق مستعد به فرآیندهای فرسایش بادی و رخدادهای گرد و غبار می­تواند باعث گسیل ذرات معلقی شود که بر شیمی جو و ترکیبات آب باران این حوضه آبریز تاثیرگذار باشند. جهت پایش آلودگی هوا و بررسی تغییرات کمی و کیفی آب باران از نظر عناصر با منشا دریاچه­ای، ۶ نمونه آب باران از مهرماه ۱۳۹۶ تا مهرماه ۱۳۹۷ از رخدادهای هم زمان به­صورت رسوب تر از ۱۳ ایستگاه اطراف دریاچه ارومیه شامل ایستگاه­های ارومیه، برده­سور و گلمانخانه در غرب دریاچه، باری، چوپانلوی سلماس و خوی در شمال دریاچه، آق گنبد، ایلخچی و تبریز در شرق دریاچه، آغداش، میاندوآب و کشاورز در جنوب و جزیره اشک در مرکز دریاچه ارومیه در جهت­ها و فاصله­های مختلف از حوضه آبریز دریاچه ارومیه جمع­آوری شد. نتایج آماری حاصل از تجزیه واریانس داده­های به دست آمده اختلاف معناداری را بین ۱۳ ایستگاه از نظر غلظت عناصر با منشا دریایی شامل سدیم (Na)، منیزیم (Mg)، کلسیم (Ca) و پتاسیم (K) نشان داد؛ به گونه­ای که ارتباط بین عناصر سدیم، منیزیم و کلسیم نشان دهنده منشا انتشار یکسان این عناصر بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده بیشترین پراکنش عناصر مورد مطالعه در محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه در اولین حلقه شعاعی (حداقل فاصله از بستر دریاچه ارومیه) و بیشتر در جهت­های­ جغرافیایی غرب و شمال دریاچه ارومیه مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

ذرات گرد و غبار ، ذرات معلق جو ، پهنه بندی مکانی ، ترکیب شیمیایی آب باران ، حوضه آبریز دریاچه ارومیه