بررسی ایمنوهیستوشیمی وضعیت گیرنده های استروژن و پروژسترون و نشانگر تکثیر سلولی (Ki-۶۷) در سرطان پستان

زمینه و هدف: با توجه به شیوع چشمگیر سرطان پستان در جهان و نیز در کشور ما ایران، مطالعات گسترده ای در مورد روشهای تشخیصی و درمانی و عوامل موثر در پیش آگهی آن انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت میزان تکثیر سلولی و همچنین وضعیت گیرنده هورمون های استروئیدی در سرطان پستان و ارتباط این عوامل با یکدیگر و با سایر عوامل نظیر سن، درگیری گره های لنفاوی و درجه تومور انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه تحلیلی- کاربردی در سال ۱۳۸۳ و در بخش پاتولوژی بیمارستان قائم (عج) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. ۵۰ مورد از انواع سرطان های پستان با تشخیص تایید شده هیستوپاتولوژی انتخاب و پس از بازبینی اسلایدهای میکروسکوپی و تهیه برشهای مناسب، رنگ آمیزی اختصاصی، به روش ایمنوهیستوشیمی با نشانگرهای استروژن (ER) و پروژسترون (PR) و Ki-۶۷ انجام شد؛ سپس اسلایدها جهت تعیین میزان ایمنورآکتیویتی سلول های تومورال با استفاده از سیستم H-Score در مورد نشانگرهای ER-PR و درصد سلول های مثبت برای نشانگر Ki-۶۷ توسط دو نفر متخصص آسیب شناسی بررسی و نتایج آن گزارش شد. داده ها با استفاده از آزمونهای آماری ANOVA و ضریب همبستگی Spearman در سطح معنی داری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میزان بروز Ki-۶۷، ER و PR در افراد مبتلا به سرطان پستان از نوع داکتال مهاجم به ترتیب به طور متوسط %۲۴.۲۵ ± ۲۰.۸۳، ۸۹.۶۲ ± ۱۱۲.۶۳ و ۵۹.۰۰ ± ۱۰۰.۶۹ بود. بین بروز Ki-۶۷ و PR رابطه معنی دار و مشخصی مشاهده گردید (P=۰.۰۵) اما بین Ki-۶۷ و ER رابطه ای یافت نشد؛ همچنین بین بروز ER و PR رابطه معنی داری وجود داشت (P=۰.۰۰). میزان Ki-۶۷ در سه درجه مختلف سرطان داکتال مهاجم پستان تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان دادند (P=۰.۰۱). در بین انواع نادر سرطان های پستان، بیشترین درصد بروز Ki-۶۷، PR و ER در مورد سرطان لبولار مهاجم و کمترین درصد مربوط به سرطان پاپیلری و مدولاری بود. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت نتایج ایمنوهیستوشیمی در پیش آگهی و درمان بیماران و نتایج حاصل، علاوه بر روش صحیح، استانداردکردن گزارش دهی ER و PR امری ضروری است.

کلیدواژه ها:

Breast carcinoma ، Immunohistochemistry ، Steroid receptors ، Proliferative marker ، Ki-۶۷ ، سرطان پستان ، ایمنوهیستوشیمی ، گیرنده هورمون های استروئیدی ، تکثیر سلولی ، Ki ، ۶۷