گفتگوی ادیان در قرآن و سیره اهل بیت

گفت وگوهای دینی و اعتقادی فرایندی دارد که اگر به مبانی آن توجه نشود، تعاملی هم رخ نخواهد داد. این در صورتی است که اولا بپذیریم که تنها گفتگو راه ارتباط دینی است ثانیا از روش های مناسب آن استفاده کنیم و آن تکیه بر مشترکات و اصول پذیرفته شده مورد قبول ثالثادانش و ادب لازم در این گفتگو فراهم شده باشد. همه این بر این پایه است که هر یک از طرفین یا اطراف آن بکوشد از طریق گفتگو فضای مفاهمه و درک مشترک را بر ارائه تصویر مثبت و یا ارتقای سطح همکاری ها فراهم سازد. گفتوگو و عقلانیت، دو رکن بهم پیوسته در بسیاری از فرهنگ ها و ادیان بشمار می رود . بررسی آیات قرآن و احادیث نشان می دهد، اسلام به موضوع گفتوگو، به مثابه روشی مناسب برای برقراری ارتباط و تفاهم بین فرهنگها و ادیان، توجه ویژهای دارد؛ چندان که می توان گفت اسلام، آیین گفتوگو، و قرآن، کتاب گفتوگوست. در قرآن، کسانی که به گفتار و سخنان دیگران گوش فرا میدهند و بهترین آنها را پیروی میکنند،، هدایت شدگان و خردمندان معرفی شدهاند (زمر. ( ۱۸/ روشن است که شنیدن سخنان دیگران و گزینش بهترین آنها، آن گاه امکان پذیر است که زمینه طرح نظرات و اندیشه های گوناگون وجود داشته باشد، و این امر، خود برقراری ارتباط و مفاهمه با دیگران را میطلبد.کسانی که مورد خطاب قرآن قرار گرفته اند و با آنها به گفتوگو و مفاهمه نشسته است، پیش از آن که پیرو دین و آئینی باشند انسان هستند و خارج از حوزه مرزبندیهای دینی از وجوه و مشترکات انسانی فراوانی برخوردارند. گفت وگوی قرآنی با آنان نیز، با توجه به همین همبستگی ها و وجوه مشترک است. نکته اصلی برای مواجهه ادیان نه غلبه و پیروزی یکی بر دیگری است و نه به دست آوردن هویتی خط کشی شده بلکه در این نبردهای حفظ جهتها اصل است فاستبقواهمان(الخیرات) در همه زمینه هاست. ممکن است »وجهه« و قبله قلبی و جسمیملحدان ماتریالیست باشد، و »وجهه« مشرکان خدایان گوناگون ساختگی، و »وجهه« و قبله جسمی دو طایفه اهل کتاب، یعنی یهود و نصارا، به ترتیب قدس و مشرق است و »وجهه« و قبله معنوی آنان رویکردهای گوناگون در شریعت خداوند، و »وجهه« و قبله جسمی مسلمانان کعبه باشد و »وجهه« و قبله معنوی مذاهب و اجتهادات فکری گوناگون اما قرآن »توجهشان میدهد« با انتخاب و اختیار و نه از روی اضطرار و اجبار؛، در این صحنه پر پهنه و آکنده از جهتها و رویکردهای گوناگون بیایید در نیکی ها مسابقه بگذارید.