بررسی شاخص پیچیدگی اقتصادی ایران و عوامل موثر بر آن

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دومین کنفرانس بین المللی اقتصاد و مدیریت کسب و کار با گرایش توسعه دانش بنیان
  • کد COI اختصاصی: BMCONFE02_127
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 259
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یداله دادگر

استاد گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

روح اله نظری

دکتری اقتصاد انرژی دانشگاه فردوسی مشهد

فاطمه فهیمی فر

دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در ادبیات اقتصاد توسعه، مشخص نمودن اینکه چه کشوری توسعه یافته تر و چه سیاست های تجارت خارجی منطقی بایستی دنبال شود و چگونه می توان در سطح جهانی شرایطی برای رشد صادرات فراهم کند با شاخص های مختلفی اندازه گیری می شود. یکی از شاخص های مهم و اثربخش، شاخص پیچیدگی است. پیچیدگی اقتصادی یک پارادایم بالقوه قدرتمند برای درک مسائل و چالش های کلیدی اجتماعی زمان ما ارائه می دهد. در این مقاله به ارزیابی شاخص پیچیدگی اقتصادی ایران در مقایسه با کشورهای منتخب نفتی و تاثیر مولفه های نوآوری، آزادی اقتصادی و متغیرهای اقتصاد کلان بر شاخص پیچیدگی اقتصادی ایران می پردازد. نتایج مقاله نشان داد: ۱- در طول سال های ۲۰۲۰-۱۹۹۵ میزان شاخص پیچیدگی اقتصادی کشور هیچگاه عددی مثبت نداشته است؛ ۲- در بین کشورهای مورد بررسی، کشورهای مکزیک و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۱۹۹۵ با افزایش میزان شاخص پیچیدگی اقتصادی روبرو شده اند. البته کشورهای قطر، ایران، نیجریه و کویت نیز علی رغم بهبود در میزان شاخص ولیکن دارای مقداری منفی هستند؛ ۳- بیشترین میزان صادرات در سال ۲۰۲۰ در ایران، محصولات با پیچیدگی متوسط و کم بوده و مواد شیمیایی و معدنی را شامل می شود؛ ۴- شاخص های محیط تجاری، هزینه های ناخالص تحقیق و توسعه، شاخص بلوغ تجاری، تولید دانش و تکنولوژی و واردات با تکنولوژی بالا از زیرشاخص ها یا مولفه های تشکیل دهنده نوآوری بر شاخص پیچیدگی اقتصادی ایران اثری مثبت و مستقیم بوده است؛ ۵- آزادی اقتصادی و برخی شاخص های تشکیل دهنده ی آن یعنی آزادی کسب و کار و آزادی نیروی کار اثر مثبتی بر شاخص پیچیدگی اقتصادی ایران داشته است؛ ۶- نهایتا اثر متغیرهای نرخ تورم و نرخ ارز برشاخص پیچیدگی اقتصادی ایران منفی بوده است.

کلیدواژه ها

پیچیدگی اقتصادی، کشورهای منتخب نفتی، نوآوری، آزادی اقتصادی، نرخ تورم، نرخ ارز

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.