بازشناسی اصول خانه های سنتی یزد در پاسخگویی به نیازهای اساسی روانشناختی؛ براساس تئوری برخاسته از زمینه

هدف پژوهش، دستیابی به بخشی از دانش کاربردی، برای پاسخگویی به نیازهای اساسی روانشناختی در معماری امروزی است. محقق از میان نیازهای روانشناختی، دو نیاز ابراز وجود و احراز وجود را مورد تاکید قرار داده و سعی کرده با روش «تئوری برخاسته از زمینه»، به شناسایی معیارهای خانه­های سنتی یزد در پاسخگویی به این نیازها بپردازد؛ تا بتواند، ضمن تدوام ارزش­های معماری گذشته، معیارهای معماری سازگار با نیازهای انسان را تبیین کند. داده­ها از طریق مصاحبه­های عمیق با ادراک­کنندگان محیط بعنوان متخصصانی آشنا با فضاهای مورد بحث حاصل و با کدگذاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ها نشان می­دهند بناهای سنتی، با ایجاد شرایطی چون«سازماندهی قلمرو شخصی»، «سازماندهی حس تعلق خاطر»، «سازماندهی تمرکز درون­فردی» و «سازماندهی ارتباطات اجتماعی» به ترتیب زمینه­ساز پدیده­هایی چون ۱- آزادی عمل و استقلال فردی، کنترل حریم شخصی و میزان محرمیت؛ ۲- پایبندی حسی، خوانایی فضا، هم­ذات­پنداری با فضا؛ ۳- آرامش ذهنی، تمرکز حواس ۴- سلسله مراتب میزان محرمیت، دسته­بندی انواع اجتماعات، افزایش اتحاد جمعی، کنترل، تسهیل و تقویت ارتباطات جمعی؛ شده که پیامدهایی چون«امنیت روانی»، «هویت بخشی»، «خودسازی» و «مشارکت مفید اجتماعی» داشته است. همچنین، راهکارهای بکار رفته در پاسخگویی به این نیازها نیز در طول تحقیق استخراج و ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

نیازهای اساسی روانشناختی ، احراز وجود ، ابراز وجود ، خانه های سنتی یزد