تبیین تاثیر رویکردهای هیدروپلیتیک ترکیه بر بحران ریزگردها در جمهوری اسلامی ایران

یکی از دلایل بروز بحران آبی در یک کشور می تواند کاهش میزان تامین آب این کشور از یک منبع آبی مشترک بین دو کشور باشد. زمانی که کشور بالادست در خصوص تخصیص حق آبه کشور پایین دست به تعهدات خود عمل نکرده و با تغییر مسیر یا ایجاد سدهای آبی گسترده در مسیر رودخانه منابع آبی کشور پایین دست را محدود سازد، می تواند کشوری را که مخصوصا در مناطق خشک یا نیمه خشک جهان قرار گرفته است را با مخاطراتی جدی مواجه سازد و بحران آبی را که یک بحران ژئوپلیتیکی شناخته می شود رقم بزند. پروژه سدسازی جنوب شرقی کشور ترکیه موسوم به گاپ که در بستر رودخانه های دجله و فرات ایجاد شده است، کشور پایین دست این رودخانه ها یعنی عراق را با مشکلات فراوانی مواجه ساخته است. این پروژه آب رودخانه های دجله و فرات و حوزه تحت پوشش آنها در عراق را به شدت تحت تاثیر قرار داده و به تبع آن کانون های گردوغبار موجود در این کشور را که منطبق بر مناطق تحت پوشش این رودخانه ها بوده اند را فعال نموده است و متعاقب آن بحران ریزگردها در کشور عراق تشدید شده و ج.ا.ایران را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی بحران آبی به وجود آمده در حوزه پایین دست رودخانه های دجله و فرات با اجرای پروژه گاپ در کشور ترکیه می پردازد و همچنین تاثیر آن بر فعال شدن کانون های گردوغبار در کشور عراق و تحت تاثیر قرار گرفتن ج.ا.ایران در پی وقوع بحران ریزگردها را مورد بررسی قرار داده است، همچنین در این پژوهش برای بهره گیری از نظرات نخبگان از روش مصاحبه عمیق نیز استفاده شده است.

کلیدواژه ها:

هیدروپلیتیک ، ج.ا.ایران ، عراق ، ریزگردها ، گاپ