بررسی و نقد ملاک فعل اخلاقی (پرستش) نزد شهید مطهری
محل انتشار: فصلنامه حکمت اسلامی، دوره: 8، شماره: 28
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 69
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FHI-8-28_006
تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1402
چکیده مقاله:
اندیشمندان و فیلسوفان اخلاق ملاکهای مختلفی برای فعل اخلاقی گفتهاند؛ مثل عاطفه دگرگرایانه (هندوها و مسیحیت)، سعادت (افلاطون و ارسطو)، عقل و اراده (فلاسفه اسلامی)، عقل عملی (کانت). شهید مطهری بسیاری از آنها را نقل و نقد میکند و خود، پرستش اعم از ناآگاهانه و آگاهانه را ملاک فعل اخلاقی معرفی میکند. دیدگاه مذکور در این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. حسن عمده این دیدگاه، واقع گرایانه بودن آن است. ولی اشکال عمده آن نیز این است که اولا فعل اخلاقی را بدون نیت تصویر کرده و جایز میداند و ثانیا دچار تهافت است؛ چراکه در ابتدا اخلاق را به انسان اختصاص داده و در پایان، پرستش ناآگاهانه را به همه موجودات تعمیم میدهد که مستلزم این است که اطلاق اخلاق برای غیر انسان هم جایز باشد. برای حل دو اشکال مذکور و تصحیح این دیدگاه راههایی را پیشنهاد دادهایم؛ از جمله اینکه ملاک فعل اخلاقی را به جای پرستش اعم از ناآگاهانه به پرستش آگاهانه اختصاص بدهیم و یا ملاک را پرستش مختارانه بدانیم. اما در نهایت، بهترین ملاک را مقرب مختارانه و [به اختصار] قرب اختیاری معرفی کرده ایم
کلیدواژه ها:
نویسندگان
جمال سروش
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه ملایر
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :