چیستی محاکات در میراث منطقی مسلمانان

«محاکات» مفهومی است که از فلسفه یونانی به آثار علمی اندیشمندان مسلمان راه یافته و دست کم از زمان فارابی در منابع منطقی مطرح بوده است. منطق دانان مسلمان این مفهوم را در چارچوب شعر منطقی تحلیل کرده اند. نوشتار حاضر بر آن است تا ابعاد مختلف چیستی محاکات را در آثار منطقی مسلمان واکاوی کند. روش این تحقیق کتابخانه ای است و پردازش اطلاعات آن به شکل توصیفی تحلیلی صورت می پذیرد. از منظر منطق دانان مسلمان، محاکات عبارت است از ارائه امر شبیه به شیء از طریق تخییل یا همان تصویرسازی ذهنی. در شعر منطقی، محاکات ابتدا در ذهن گوینده شکل می گیرد و پس از ارائه کلام شعری و دریافت آن از سوی مخاطب، شاهد تحقق محاکات در ذهن مخاطب خواهیم بود که غالبا در پی آن، انفعال نفسانی برانگیخته می شود. در هنرهای دیگری چون نقاشی، مجسمه سازی، عکاسی، تئاتر و فیلم، علاوه بر دو محاکات مذکور، محاکات سومی نیز در ضمن اثر هنری شکل می گیرد.

کلیدواژه ها:

poems of logic ، subjective emotions ، Imitation ، imaginative creation