ارزیابی مولفه های تاب آوری شهری در شهرهای پیرامون کلانشهر تهران (مطالعه موردی شهر اسلامشهر)

نظر به توسعه شهرگرایی و شهرنشینی طبق مدلهای آینده پژوهی مفاهیم تاب آوری در مقیاس های شهری و منطقه ای نگرش خاصی بین متفکرین یافته لیکن تاب آوری بایستی در یک سیستم و سلسله مراتب مطالعه شود این مسئله در توجه به حریم و حوزه نفوذ کلانشهری خود را نشان می دهد در جایی که بدون توجه به مفهوم انعکاسی بودن مشکلات بحرانزا نمی توان مفاهیم تاب آوری را بسط بویژه در ایران با وجود برخی مطالعات در زمینه متون نظری در مقیاس شهری هنوز مطالعه جامعی برای تاب آوری حوزه نفوذ کلان شهرها صورت نپذیرفته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ظرفیت های تاب آوری شهری در شهرهای پیرامون کلانشهر تهران (مطالعه موردی شهر اسلامشهر)صورت پذیرفته است. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش متشکل از شهروندان ساکن در مناطق ۱ و ۲ و ۳ و ۶ شهر اسلامشهر می باشند. حجم نمونه مورد بررسی نیز با استفاده از فرمول کوکران برابر ۳۸۴  نفر محاسبه گردیده است. در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه­ای، شاخص ها و عوامل موثر بر تاب­آوری اقتصادی و نهادی شناسایی و تعریف عملیاتی شدند، سپس با استفاده از پرسشنامه ای در قالب فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، وزن نهایی شاخص ها به وسیله کارشناسان داخلی و خارجی تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آمار توصیفی و استنباطی آزمون  T-Test تک نمونه ای و Friedman Test استفاده شده است. براساس آزمون T تک نمونه ای و بررسی تاب آوری اجتماعی ،اقتصادی ، نهادی تاب آوری زیرساختی  تاب آوری شهری با میانگین ۳۷۸۶/۲ بوده در نتیجه تاب آوری شهری و مولفه های تاب آوری شهری در شهرستان اسلامشهر در سطح پایینی  بوده  و فاصله معناداری از حدود نرمال دارد که در زمان پس از بحران می تواند تعادل در حوزه کلانشهری را تحت تاثیر قرار داده و جامعه را ناپایدار سازد. لذا برنامه ریزی و ارتقاء یکسان و هم سنگ مجموعه مرکز - پیرامون بایستی مورد برنامه ریزی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تاب آوری شهری ، حوزه کلانشهری ، شهرهای اقماری تهران ، اسلامشهر