بررسی جلوه های رئالیسم جادویی در رمان "وقائع المدینه الغریبه" اثر عبد الجبار العش

این پژوهش قصد دارد تا ضمن واکاوی مولفه­های رئالیسم جادویی در رمان تونسی "وقائع المدینه الغریبه"، دریابد که "عبد الجبار العش"، نویسنده این رمان، چگونه با تکیه بر ژانر رئالیسم جادویی یا نمایش واقعیت­ها از دریچه امور شگفت­انگیز و خیالی توانسته است به آسودگی به بیان مشکلات و کاستی­های سیاسی و اجتماعی بپردازد. موفقیت این رمان عربی در دریافت جایزه ادبی کومار تونس و ناشناخته بودن این رمان­نویس تونسی در میان جامعه ادبی و دانشگاهی ایران، یکی از ضرورت­های این پژوهش را تببین می­کند؛ مورد بعدی بیان یک سری انتقادات سیاسی و اجتماعی در این رمان است که تنها به جامعه تونس محدود نمی­شود و به گونه ای با مسائل جامعه امروزی ما نیز هم­پوشانی دارد. نگارندگان پژوهش، پس از بررسی این رمان به روش توصیفی-تحلیلی دریافتند که نویسنده با تکیه بر مولفه­هایی مانند: طرح وقایع شگفت­انگیز، نمادپردازی، تقابل مدرنیته و سنت، درون­مایه سیاسی-اجتماعی و همچنین توصیفات اکسپرسیونیستی -که ازجمله مولفه­های مشترک داستان­های رئالیسم جادویی شمرده می­شوند- موفق شده است، عمق و گستردگی مشکلات اجتماعی و سیاسی جامعه تونس را بیان ­کند و از این رهگذر با آگاهی دادن به خواننده، او را برای ایجاد تغییر در جامعه ترغیب ­سازد. العش در این داستان، مرز واقعیت و خیال را کم­رنگ می­سازد. او زبان طنزآمیز خود را به عنوان چاشنی به خدمت می­گیرد تا بتواند تلخ­ترین و سیاه­ترین وقایع روز جامعه را در قابی جذاب برای مخاطبان خود به تصویر بکشد. پس از طرح وقائع شگفت­انگیز، حضور نمادها در این داستان سهم چشم­گیری را به خود اختصاص می­دهد. علت این امر آن است که کشف امور پیچیده برای ذهن مخاطبان از جذابیت بیش­تری برخوردار است؛ بنابراین العش در شخصیت­پردازی و هنگام بیان انتقادات خود، نمادپردازی را چاره کار خویش قرار می­دهد.

کلیدواژه ها:

روایت شناسی ، رئالیسم جادویی ، وقائع المدینه الغریبه ، عبد الجبار العش