نخل بندی؛ نمونه ای از صحنه آرایی در حوزه فرهنگ ایران

هنر، بخش جدانشدنی از زندگی آدمی درگذر زمان است که از دیرباز در همه ابعاد زندگی­اش نمودی آشکار داشته­است. یکی از شاخص ترین وجوه آن، آراستن مجالس، محافل و انجام تزیینات مکان برگزاری مراسم بوده. این تزیینات گاه برای مجالس آیینی و دینی، گاه برای شادباش و سرگرمی و زمانی نیز برای عزا انجام می­گیرد. با توجه به اشارات موجود در اسناد مکتوب، این نوع از مجلس آرایی ها درگذشته نیز کاربرد داشته و هر بخشی از آن تحت عنوان خاصی به اصناف مختلف و اساتید گوناگون مربوط می شده­است. بر اساس مستندات موجود و با توجه به نزدیک تر شدن مرزهای هنر نسبت به هم می­توان گفت که در برخی از این مراسم ها و مجالس، جلوه­هایی از هنرهای نمایشی نیز متجلی بوده که به تعبیر امروزی، این نوع آرایش ها نقش صحنه­آرایی را برای آن نمایش ایفا می­کرده­است. هدف این مقاله از یک سو آشنایی با موضوع نخل بندی و از سوی دیگر مرزبندی میان دو مفهوم نخل بندی و نخل گردانی است. نگارندگان در این پژوهش کوشیده اند تا با بررسی متون کهن و با روش توصیفی – تحلیلی، به شرح و چگونگی یکی از این شیوه­های مجلس­آرایی، در حوزه فرهنگ ایران بپردازند که با عنوان «نخل بندی» شناخته می­شده­است. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، چگونگی اجرای نخل بندی متاثر از زمان، مکان، طبقه اجتماعی و... بوده است.

کلیدواژه ها:

صحنه پردازی ، صحنه آرایی ، نخل بندی ، نخل بندان ، شبه نمایش