بررسی تاثیر روش بی خاک ورزی و میزان بذر مصرفی بر عملکرد ماش

به منظور بررسی تاثیر روش بی خاک ورزی و میزان بذر مصرفی برعملکرد ماش ، آزمایشی در یکی از مزارع دزفول به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اول روش های مختلف خاک ورزی در کرت های اصلی با سه سطح شامل : ۱- دو دیسک عمود برهم (خاک ورزی مرسوم )۲- شخم با چیزل پیلر و سپس یک مرحله دیسک (روش کم خاک ورزی) ۳- کاشت مستقیم (بدون خاک ورزی). عامل دوم تراکم مختلف ماش در سه سطح در کرت های فرعی شامل :۱-میزان ۱۶ کیلوگرم ماش در هکتار ۲- میزان ۲۰ کیلوگرم ماش در هکتار(میزان تراکم مرسوم )۳- میزان ۲۴ کیلوگرم ماش در هکتار بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر روش های خاک ورزی بر ارتفاع بوته ، تعداد شاخه فرعی ، تعداد غلاف در بوته ، تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه اثر معنی داری نداشت . اما بر روی عملکرد دانه دارای اثر معنی دار در سطح ۵ درصد بود که روش کم خاک ورزی(چیزل پیلر) نسبت به روش خاک ورزی مرسوم ۴/۱ درصد و نسبت به روش بی خاک ورزی ۲۱ درصد عملکرد بالاتری داشت . اثر تراکم ماش بر ارتفاع بوته ، تعداد شاخه فرعی ، تعداد غلاف در بوته ، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه اثر معنی داری نداشت . اما اثر تراکم بر وزن هزار دانه ماش در سطح ۵ درصد معنی دار بود که تراکم ۲۰ کیلوگرم در هکتار نسبت به تراکم ۱۶کیلوگرم در هکتار ۶۵/۰ درصد و نسبت به تراکم ۲۴ کیلوگرم در هکتار ۶۵/۵ درصد دارای وزن هزار دانه بالاتری بود. همچنین اثر تراکم بر عملکرد بیولوژیکی ماش در سطح یک درصد معنی دار بود که تراکم ۲۴ کیلوگرم در هکتار نسبت به تراکم ۱۶کیلوگرم در هکتار ۹/۴ درصد و نسبت به تراکم ۲۰ کیلوگرم در هکتار ۳/۸ درصد عملکرد بیولوژیکی بیشتری داشت . اثر متقابل روش های خاک ورزی و تراکم ماش بر تعداد شاخه فرعی ، تعداد غلاف در بوته ، تعداد دانه در بوته ، وزن هزار دانه ، عملکرد دانه وعملکرد بیولوژیکی اثر معنی داری نداشت ، اما بر ارتفاع بوته در سطح پنج درصد معنی دار بود که روش خاک ورزی مرسوم باتراکم های ۲۰ و ۲۴ کیلوگرم و همچنین روش کم خاک ورزی با چیزل پیلر با تراکم ۱۶ کیلوگرم دارای بالاترین ارتفاع بوته و روش بی خاک ورزی با تراکم ۲۴ کیلوگرم دارای کمترین ارتفاع بوته بودند. جرم مخصوص ظاهری خاک در لایه سطحی خاک (۱۵-۰ سانتیمتر)، در تیمار بی خاک ورزی اندکی بیشتر از تیمارهای مربوط به دو روش دیگر خاک ورزی است درحالیکه برای عمق ۱۵-۳۰ سانتیمتری خاک ، قضیه عکس است و تیمارهای بی خاک ورزی از جرم مخصوص ظاهری کمتری نسبت به دو روش خاک -ورزی مرسوم و روش خاک ورزی با چیزل پیلر برخوردار بود. این در حالی است که شاخص مخروطی خاک در روش بی خاک -ورزی در عمق تقریبی ۱۵-۰ سانتیمتری بیش از مقدار مشابه در دو روش دیگر بوده اما در اعماق پائین تر شاخص مخروطی درتیمارهای بیخاک ورزی نوعا کمتر از دو روش دیگر بود. نتایج این طرح نشان داد که روش بیخاکورزی ماش در خواصفیزیکی خاک مورد بررسی، با دو روش دیگر خاکورزی تفاوت معنیداری نداشت.

کلیدواژه ها:

بی خاک ورزی ، خاک ورزی حفاظتی ، تراکم ماش ، جرم مخصوص ظاهری خاک ، شاخص مخروطی