توسعه پایدار و مفاهیم آن در معماری سنتی مناطق گرم و خشک کلید دستیابی به طراحی پایدار در معماری آینده

امروزه محیط زیست، صرفهجویی در مصرف انرژیهای فسیلی و توسعه پایدار به مباحث بسیار مهم در سطح بینالمللی تبدیل شدهاند؛ بطوریکه حفظ منابع انرژی، جلوگیری از آلودهکردن زمین و محیط زیست، کاهش میزان مصرف انرژیهای فسیلی و همزیستی با شرایط طبیعی و اقلیمی مبدل به یکی از مهمترین تدابیر در معماری و شهرسازی شدهاست. درکشور ما ایران نیز، توجه و بکارگیری این مباحث در معماری با درنظرگیری تنوع اقلیمی موجود، اهمیت خاصی مییابد. حدود سه چهارم مساحت کشور ما در مناطقی با اقلیم گرم و خشک قرار دارد و معماری سنتی ایران در این مناطق الگوی بسیار مناسبی از معماری پایدار است، بطوریکه با گرایش به سمت پایداری بومشناختی و اجتماعی، با احترام و توجه به منابع طبیعی و حفظ آن برای آیندگان شکل گرفتهاست. این در حالیست که امروزه طراحی و برنامهریزی نامناسب بدون در نظرگرفتن شرایط خاص این نوع اقلیم منجر به بروز مشکلاتی در زمینهی ساخت و سازهای ناهمساز با اقلیم و صدمه به منابع زیستمحیطی موجود در این منطقه شدهاست. مطالعهی راهکارهایی برای پاسخگویی به نیازهای ساکنان این مناطق و خلق راهکارهایی در راستای طراحی همساز با این نوع اقلیم و در راستای توسعه پایدار، راهی برای بقای این مناطق میباشد. در این مقاله سعی بر آن است که تجربه معماری سنتی اقلیم گرم و خشک با رویکرد معماری پایدار مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف، با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اسنادی اطلاعات، ابتدا به مبحث توسعه پایدار و معماری پایدار پرداخته شده و سپس ویژگیها و شرایط اقلیمی مناطق گرم و خشک و اصول طراحی بومی در این مناطق که در راستای معماری پایدار است، بیان میشود. در پایان، نتایج و راهکارهایی جهت پیشبرد بهتر اهداف توسعه پایدار در مناطق گرم و خشکپیشنهاد میگردد. با این تفکر که این پیشنهادات گام مؤثری در رسیدن به معماری پایدار بوده و منبع الهام و الگویی در طراحیهای آینده این مرز و بوم باشد.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، معماری پایدار ، اقلیم گرم و خشک ، معماری سنتی