جدال زنان عیار در برابر اسطوره مغول در روایت های داستانی بهرام بیضایی

کهننمونه «بیگانه دشمن» در تاریخ فرهنگی ایران بارها به صورتهای مختلف بروز یافته است و از نمونههای آن، دشمنی و بیگانگی تاتار و مغول را میتوان نام برد. وحشی گری و قساوت مغولان به مردمان ایران زمین، تا آنجا بود که پس از حمله سهمگین و قتل و غارت ایشان، تا قرنها نمونهای برای هر نوع حمله و غارت به شمار میرفتند و کمکم از شکل تاریخی خارج و به شکلی اسطورهای در ادبیات و فرهنگ ما باقی ماندند. این مقاله به چگونگی شکلگیری اسطوره مغول در تاریخ فرهنگی ما و به طور خاص، آثار بهرام بیضایی اشاره دارد. از مشخصههای اصلی روایتهای داستانی بیضایی، حضور فعال زنان در متن روایت است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل مبارزه زنان «قهرمان عیار» در برابر اسطوره مغول، در روایتهای داستانی بهرام بیضایی است. نمایش نامه و فیلمنامههایی که در این پژوهش بررسی میشوند، عبارت اند از: فتحنامه کلات ، قصههای میرکفنپوش ، عیار تنها ، عیارنامه و تاراجنامه . روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است؛ بدین صورت که ابتدا شیوه بیضایی در استفاده از اسطوره مغول بیان میشود، سپس پنج اثر که در آن بهطور مشخص مبارزه زنان با مغول در محور روایت قرار میگیرد، تحلیل میشوند.

کلیدواژه ها:

Ayyar women ، Bahram Beyzai ، Mongol myth ، Play ، Script