تاثیر کاربرد تعدیل کننده های تنش بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز در شرایط دیم و فاریاب

تعدیل ­کننده ­های تنش یک روش ساده و کم ­هزینه برای کاهش اثرات تنش می­باشد. به منظور بررسی پاسخ عملکرد دانه و اسانس زیره سبز به محلول ­پاشی تعدیل­ کننده ­های تنش در شرایط دیم و فاریاب آزمایشی به صورت کرت ­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه شخصی در شهرستان جغتای (خراسان رضوی) در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شرایط کشت در دو سطح دیم و فاریاب به عنوان فاکتور اصلی و نوع تعدیل ­کننده ­های تنش در چهار سطح شامل شاهد، گلایسین بتائین ۱/۵ مولار، برازینواستروئید ۷-۱۰ مولار و سدیم نیتروپروساید ۳-۱۰ مولار به عنوان فاکتور فرعی بود. برش­دهی اثر متقابل نوع تعدیل کننده در سطوح روش کاشت نشان داد که محلول­ پاشی با برازینواستروئید در شرایط فاریاب و دیم سبب افزایش تعداد چتر در بوته (۱۵۰ و ۱۳۷ درصد) تعداد دانه در بوته (۸۵/۵ و ۴۱/۷ درصد) و عملکرد دانه (۵۷/۹ و ۴۴/۸ درصد) در مقایسه با عدم محلول­ پاشی شد. تعداد شاخه جانبی و عملکرد اسانس در شرایط فاریاب تحت تاثیر نوع تعدیل ­کننده ­های تنش قرار گرفت و محلول ­پاشی با گلایسین بتائین بالاترین تعداد شاخه جانبی و محلول ­پاشی با برازینواستروئید بالاترین عملکرد اسانس را تولید کرد. محلول ­پاشی با برازینواستروئید در شرایط فاریاب درصد اسانس را ۸/۸۱ درصد کاهش داد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد در زیره سبز، جهت حصول عملکرد دانه و اسانس مناسب باید کشت به صورت فاریاب انجام شود و مناسب­ترین تعدیل­ کننده ­ها برای به دست آوردن حداکثر عملکرد دانه و اسانس را می­توان به صورت برازینواستروئید> گلایسین بتائین> سدیم نیتروپروساید در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، روش کاشت ، گیاهان دارویی ، محافظ های گیاهی ، محلول پاشی