راهنمای سرکوب؛ تحلیل حکایت مزدک در سیاست نامه برمبنای تاریخ گرایی نو

احضار و بازخوانی گذشته برآیند بروز بحران های اجتماعی و سیاسی زمان حال است. نویسندگان مسلمان برای مشروعیت بخشی و تصدیق حاکمان، به تطبیق طرح واره های دوران باستان با نمونه های معاصر اقدام کرده اند. در این انطباق، شاه موجود با شاه آرمانی و عملکرد او با عصر زرین ایران سنجیده شده است. تاریخ نگاری متمرکز و سازمان یافته ساسانیان حکایت مزدک را درجهت مشروعیت بخشی به قدرت و عملکرد ساسانیان طرح ریزی کرده و تصویری آرمانی از عصر انوشیروان و عدالت او برساخته است. خواجه نظام الملک، که وزارت را در عصری ملتهب برعهده داشت، افق و ایده آل حکومت را در عصر انوشیروان جست وجو می کرد. او در بخش متاخر سیاست نامه برای مقابله با جنبش اسماعیلیان به الگوی کشتار مزدکیان به دست حکومت ساسانی متوسل شد و با واسازی الگوهای تاریخی، نه تنها کشتار مزدکیان را تصدیق کرد، بلکه قلع وقمع مخالفان سلجوقیان را مشروع جلوه داد.

کلیدواژه ها:

History ، Siyāsatnāmeh ، Mazdak ، Khājeh Nizām al-Mulk ، New Historicism. ، تاریخ ، سیاست نامه ، مزدک ، خواجه نظام الملک ، تاریخ گرایی نو.