تدوین برنامه تلفیقی توانبخشی حسی مبتنی بر ویبروآکوستیک و واقعیت مجازی و اثربخشی آن بر نیمرخ شنیداری کودکان مبتلا به اختلال اتیسم (مطالعه موردی)

مقدمه: افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم علاوه بر نقص تعاملات اجتماعی، مهارت­های ارتباطی، علایق محدود و رفتارهای کلیشه­ای، دارای نابهنجاری­های حسی هستند. هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه تلفیقی توانبخشی حسی مبتنی بر ویبروآکوستیک و واقعیت مجازی و اثربخشی آن بر نیمرخ پردازش شنیداری کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم بود. روش کار: پژوهش حاضر، از نوع آزمایشی با طرح ABA  و به لحاظ هدف از نوع تحقیق کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان مبتلا به اختلال اتیسم بود که در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ به کلینیک توانبخشی ذهن­آرا مراجعه کرده بودند. از بین کل جامعه هدف، پنج کودک به صورت هدفمند و با توجه به ملاک­های ورود به پژوهش، از طریق مصاحبه با والدین، بررسی پرونده درمانی­ و مشاهده، انتخاب شدند. پس از تایید اعتبار بیرونی برنامه تلفیقی توانبخشی حسی از طریق اجرای مقدماتی مداخله بر روی دو آزمودنی که به صورت تصادفی از میان افراد نمونه انتخاب شده بودند و با در نظر گرفتن نتایج حاصل از این مرحله، سه آزمودنی دیگر وارد پژوهش شدند. هر کودک بعد از چهار جلسه خط پایه، طی ده جلسه، برنامه تلفیقی توانبخشی را دریافت و پس از یک ماه از پایان مداخله، چهار جلسه تحت آزمون پیگیری قرار گرفت. ابزار گردآوری داده­ها در این پژوهش پرسشنامه نیمرخ حسی ۲ بود. یافته ­ها: نتایج نشان داد طی تحلیل دیداری نمودار داده­ها و بر اساس شاخص آمار توصیفی، مداخله مد نظر برای هر پنج آزمودنی اثر بخش بوده است (به ترتیب با PND: ۷۰، ۹۰، ۸۰، ۹۰ ۱۰۰ برای آزمودنی­های شماره ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵). نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج  پژوهش می­توان گفت: برنامه تلفیقی توانبخشی حسی مبتنی بر ویبرواکوستیک و واقعیت مجازی، رویکردی مناسب جهت بهبود پردازش حس شنیداری افراد مبتلا به اختلال اتیسم است و می­توان از این روش به عنوان روش درمانی در مراکز توانبخشی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

Vibroacoustic ، Virtual reality ، Auditory processing ، Autism ، Shingle- subject research. ، واقعیت مجازی ، ویبرواکوستیک ، پردازش شنیداری ، اتیسم ، مطالعه موردی