شناسایی و تبیین شاخص های نیروی نظامی مطلوب از منظر حضرت امام خمینی (ره)

نیروی های نظامی از مهم ترین ارکان دفاعی هر کشور به شمار می آیند و حکومت ها اغلب برای نیروی نظامی مطلوب مدنظر خویش، شاخص هایی را در نظر می گیرند. حضرت امام خمینی (ره) در چارچوب «مدیریت دفاعی» جنگ و در طول دوران دفاع مقدس، دیدگا ه ها و نظرات مختلفی را مطرح کردند. ویژگی ها و شاخص های نیروی نظامی مطلوب یکی از مهم ترین زمینه ها و ابعادی است که حضرت امام در طول دوران دفاع مقدس به آن توجه داشتند. این پژوهش به دنبال بررسی و احصاء مهم ترین مفاهیم و راهبردهای دفاعی حضرت امام در مولفه «شاخص های نیروی نظامی مطلوب» در دوره دفاع مقدس است. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای ترکیبی (کیفی وکمی) است و با دو رویکرد قیاس و استقراء، متن صحیفه امام (ره) در دوران دفاع مقدس مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از منظر حضرت امام، شاخص های نیروی نظامی مطلوب مفاهیم نه گانه ، شامل: مومن و متعهد، ایثارگر و شهادت طلب، متوکل بر خدا و نصرت الهی، شجاع، مقاوم و پایدار، وحدت گرا و تفرقه گریز، مورد اعتمادملت، عدم عضویت در گروه بندی های سیاسی، پیرو سلسله مراتب نظامی قابل طرح است. بررسی کمی این مفاهیم دردور ه های شش گانه دفاع مقدس نیز نشان می دهد، در میان این مفاهیم، ایمان و تلاش برای وحدت، بیشترین فراوانی را داشتند. همچنین دوره چهارم از ادوار شش گانه نیز دارای بیشترین فراوانی در اغلب مفاهیم بوده است. در نهایت راهبرد دفاعی امام (ره) در این مولفه، مبتنی بر طرح سه مقوله «شاخص های معنوی- الهی»، «شاخص های اجتماعی- سازمانی» و «شاخص های فردی» بوده است. از نتایج پژوهش چنین برمی آید که امام خمینی (ره) بر جنبه معنوی نیروی نظامی تاکید بیشتری داشتند و ویژگی هایی چون: شجاعت، ایثار، ایمان، استقامت و اخلاص را بیش از ساز وبرگ جنگی برای رسیدن به پیروزی و هدف نهایی مهم ارزیابی می کردند.

کلیدواژه ها:

نیروی نظامی ، شاخص ، مطلوب ، دفاع مقدس ، امام خمینی(ره)