کنکاشی بر معماری اقامتگاه بوم گردی روستایی از مطالعه تا طراحی (مورد: اقامتگاه بوم گردی فارسیان، شهرستان آزادشهر)

طراحی معماری روند خلق فضا و به تصویر کشیدن تصورات معمار در قالب نقشه های معماری و اجرایی است و رویکردهای معماری، به عنوان روشی عملی در جهت ایجاد فضاهای نوظهور چه در قالب سنت و چه در قالب تجدد، برای تامین فضاهای مسکونی، گردشگری و غیره در بافت های سکونتگاه های روستایی و شهری و گاه اماکن تاریخی مطرح بوده است. یکی از رویکردهای معماری در قالب طراحی اقامتگاه های بومگردی، رویکرد میان افزاست که می تواند به عنوان رویکرد طراحی در بافت و کالبد بخش تاریخی و قدیمی روستاها مورد استفاده قرار گیرد. حال پرسش اصلی آن است که آیا با توجه به این رویکرد معماری، می توان در بافت تاریخی و سنتی روستایی مانند روستای فارسیان آزادشهر از مطالعه تا طراحی آن ورود کرده و مداخله نمود؟. در این میان، رویکرد معماری میان افزا در بافت روستاهای تاریخی می تواند به عنوان یکی از راهبردهای حفاظت و توسعه پایدار روستاها مطرح گردد که این امر ضرورت تدوین دستور کار برنامه ریزی طراحی در بافت اینگونه روستاها برای بهره گیری از زیرساخت ها و ظرفیت های موجود لازم می نماید. لذا هدف اصلی این تحقیق، حصول و ارائه مدلی برای دستور کار برنامه ریزی طراحی مبتنی بر اصول معماری میان افزا در بافت روستای تاریخی و گردشگری فارسیان شهرستان آزادشهر است. این پژوهش، از نوع مطالعات کاربردی بر اساس داده های کیفی و کمی است. معیار ها، متغیرها و شاخصه های فیزیکی و چندوجهی توسعه میان افزا و نیز رویکردهای طراحی بناهای میان افزا در جهت نیل به این هدف مورد کنکاش و ارزیابی قرار گرفته و مدلی از مبانی نظری برای بررسی و آزمون طراحی اقامتگاه بوم گردی روستایی فارسیان به کار گرفته شده است. نتایج کلی این پژوهش حاکی از آن است که بکارگیری مدل طراحی میان افزا می تواند موجب اثربخشی در چند عامل چندوجهی عمده مانند الگوهای کالبدی- معماری و الگوهای محیطی- عملکردی از مطالعه تا طراحی در بافت روستایی فارسیان شده که علاوه بر حفظ ارزش های محلی روستا باعث نگهداشت میراث معماری بومی روستایی و قدم نهادن در معماری همساز با اقلیم و محیط آن نیز گردد.

کلیدواژه ها:

معماری ، طراحی روستایی ، رویکرد میان افزا ، اقامتگاه بوم گردی ، روستای فارسیان.