واکاوی نقش دل بستگی به مکان بر افزایش حس رضایتمندی ساکنین جهت ارتقای منظر روستایی؛ مطالعه موردی: ماسوله

توسعه روزافزون صنعت و گسترش شهرنشینی، موجب مهاجرت روستائیان به شهرها و از بین رفتن رضایتمندی و دل بستگی آنان به روستاها و سکونتگاهشان شده که نتیجه آن، از بین رفتن تدریجی ارزش های هویتی و اصالت محیط روستاهای ایران است. شناخت ماهیت محیط و منظر، ساختار آن ها و نیز درک چگونگی تاثیرگذاری سایر عوامل بر حفظ بقای مناظر روستایی، ازجمله اهداف مهم برنامه ریزی و طراحی محیطی محسوب می شوند. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش دل بستگی مکان بر حس رضایتمندی ساکنین جهت ارتقای منظر روستایی است. روش تحقیق این پژوهش کمی - پیمایشی بوده و جامعه آماری ۲۰۳ نفر از ساکنین شهر ماسوله هستند که به شیوه در دسترس نمونه گیری گردیده اند. تجزیه وتحلیل داده ها به کمک آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته و به منظور ارزیابی آثار بین متغیرهای دل بستگی (کالبدی، اجتماعی، فردی و مکانی)، رضایتمندی (اجتماعی، عملکردی و بافت) و منظر روستایی (مورفولوژی، عناصر اقلیمی و عوامل انسانی)، از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و با کمک نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که از دیدگاه ساکنین، دل بستگی به مکان منجر به افزایش رضایتمندی و درنتیجه ارتقای منظر روستایی در ماسوله می گردد. در این خصوص، بیشترین تاثیر دل بستگی بر رضایتمندی ساکنین ناشی از بعد مکانی دل بستگی (۷۹۹/۰=β) و کمترین تاثیر مربوط به بعد کالبدی دل بستگی (۲۶۹/۰=β) است. در رابطه با دل بستگی بر منظر روستایی بیشترین تاثیر ناشی از بعد مکانی دل بستگی (۷۵۱/۰=β) و کمترین تاثیر ناشی از بعد اجتماعی دل بستگی (۲۸۰/۰=β) است. همچنین، بیشترین تاثیر رضایتمندی بر منظر روستایی ناشی از بعد عملکردی رضایتمندی (۴۳۰/۰=β) و کمترین تاثیر ناشی از بعد اجتماعی رضایتمندی (۲۰۶/۰=β) بوده است. نتیجه پژوهش حاضر می تواند با بررسی نیازهای روان شناختی ساکنین، راهکاری در جهت ارتقای ارزش مناظر روستایی باشد.

کلیدواژه ها:

Masouleh ، Place Attachment ، Rural Landscape ، Satisfaction ، رضایتمندی ، دل بستگی مکان ، ماسوله ، منظر روستایی