رویکرد کلامی متکلمان امامیه در قرن دوم و سوم هجری

این مقاله به بررسی موضوع رویکرد کلامی متکلمان امامیه در قرن دوم و سوم هجری می پردازد به این ضرورت که دانش کلام اسلامی در سده دوم و سوم هجری به صورت دانشی با قواعد و روش مشخص شکل گرفت . وبه دنبال بررسی این پرسش است که در قرن دوم و سوه متکلمان چه روشی را در کلام در پیش گرفتند؟ در این میان متکلمان شیعی با محوریت شخصیت هایی چون هشام بن حکم ، هشام بن سالم ، مومن طاق و فضل بن شاذان نقش بی بدیلی در شکل گیری و گسترش آن بر عهده داشتند؛ به گونه ای که حتی در محافل علمی نسبت به متکلمان دیگر گروههای کلامی همانند معتزله ، خوارج و مرجئه شناخته شده تر و از جایگاه برتری برخوردار بودند. آنان با نظریه پردازی نوین در پرتو تعالیم اهل بیت و با نگارش آثار مهمی در موضوعات مختلف کلامی و پرورش شاگردانی بنام، در شکل گیری و تعالی علم کلام نقش آفرینی کردند. ردیه نگاری های عالمان شیعه در مباحث کلامی یکی از مهم ترین شاخصه های نشاندهنده این حضور فعال و نقش آفرینی پررنگ است . این ردیه نویسی ها علاوه بر نقد اندیشه های غیر مسلمانان نظیر مسیحیان، مانویه ، هندوان و یهود، به نقد آراء و اندیشه های متکلمان جریانهای اسلامی مانند معتزلیان، خوارج، مرجئیان و اهل حدیث نیز پرداخته است . این رویکرد از آن جهت که موجب بالندگی علم کلام و تاریخ اندیشه گردیده است در این مقاله به صورت ویژه مورد تحلیل قرار گرفته و تبیین شده است .

کلیدواژه ها:

کلام ، متکلم ، امامیه ، قرن ، رویکرد.