شاخص ها و ممیزها از خلال تاریخ بیهقی

دو مبحث »شاخص و ممیز« از مباحث مهم زبان است که تحولاتی گاه در ساخت و گاه در تغییر مقوله زبانی یا در معنی آن اتفاق افتاده است . شاخص از وابسته های پیشین اسم و ممیز از وابسته های پسین اسم است که در ساختار گروه اسمی به کار می روند. هدف مقاله حاضر آن است تا نشان دهد دو مبحث »شاخص و ممیز« در تاریخ بیهقی از گذشته تاکنون دستخوش چه تحولاتی بوده است و این نکته مورد توجه قرار گیرد که آیا این شاخص و ممیزهای به کار رفته ، امروزه حذف شده اند یا تغییر معنا پیدا کرده و واژههای تازه ای جایگزین آنها شده است ؟ شیوه پژوهش توصیفی - تحلیلی است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که ۷۴/۶۲% از شاخص هایی که به شاهزادگان و درباریان اختصاص دارد مختص دوره استبدادی بوده و امروزه از بین رفته است . ۳۲/۱۰% باقی مانده و امروزه نیز کاربرد دارد و ۹۲%/۲۶ نیز با گذشت زمان و تغییر اوضاع سیاسی جامعه ، تغییر معنا پیدا کرده اند. ۲۸۵/۱۰% ممیزها، به دلیل برقرار نکردن رابطه معنایی درست بین ممیز و معدود، جای خود را به مقیاسهای تازهای دادهاند، ۵۷۱/۸۰% با برقراری رابطه معنا و شباهت بین ممیز و معدود در معنای گذشته خود باقی مانده اند .۱۴۲/۹% نیز حذف شده اند و امروزه کاربرد ندارند.

کلیدواژه ها:

ابوالفضل بیهقی ، تاریخ بیهقی ، شاخص ، ممیز