بررسی تنوع ژنتیکی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فنولوژیک ارقام ولاین های نخود با استفاده از روشهای آماری چند متغیره

به منظور تعیین تنوع ژنتیکی و بررسی اثرات مستقیم و غیر مستقیم صفات برعملکرد دانه و نیز شناسائی اجزاء عملکرد در نشود زراعی آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده 6*6 در 2 تکرار با استفاده از 35 ژنوتیپ مختلف نخود دریافت شده از برنامه های اصلاحی مرکزبین المللی ایکاردا به همراه یک رقم داخلی به نام جم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سارال واقع در 65 کیلومتری جاده سنندج به سقز انجام گرفت که در این راستا 41 صفت مورفولوژیکی فیزیولوژیکی و همچنین فنولروژیکی اجزاء عملکرد ارزیابی شد. نتایج حاصل از همأستگی نشا داد که صفت عملکرد در واحد سطح همبستگی میثت و معنی داری با صفات ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین تعرداد غلاف هرای تک بذری تعداد غلاف در بوته تعداد غلاف در 10 بوته تعداد دانه در غلاف تعداد دانه در 100 غلاف درصد براروری عملکرد تک بوته شاخ برداشت درصد پروتئین و بیوماس یا عملکرد بیولوژیک دارد. نترایج حاصل در تجزیه رگرسیون به روش گام به گام که در آن عملکرد دانه به عنوان متغیر وابسته در نور گرفته شده و 12 صفت مستقل که بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشتند وارد معادله عملکرد دانه شدند. با توجه به مقدار ضرایب رگرسیونی و ارزش t صفات میزا کلروفیل برگ شاخ سطح بررگ تعداد دانه در 100 غلاف عملکرد تک بوته شاخ برداشت و بیوماس یا عملکرد بیولوژیک در مدل رگرسریون دارای تاثیر مثبت داشتند. تجزیه علیت 12 صفت وارد شده در مدل رگرسیون بر روی عملکرد نشان داد بیشترین اثر مستقیم روی عملکرد مربوط به دو صفت عملکرد بیولوژیک 0/629 و شاخص برداشت 0/627 می باشد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای و تجزیه تابع تشخیص نشان داد که گروه بندی ژنوتیپ ها براساس 41 صفت در 5 گروه و براساس 12 صفت وارد شده در مدل رگرسیون در 4 گروه قرار گرفتند که نتایج گروه بندی در هردو مورد 41 صفت و 12 صفت با استفاده از تجزیه تابع تشخیص 100% تائید شد. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی و ترسیم گرافیکی بای پلات هم به صورت دو بُعدی و هم به صورت سه بعُدی به ترتیب برای 30 صفت با 36 ژنوتی نشا داد که ژنوتیپ های شماره 3،9، 11و 12 را می توان به عنوا ن بهترین ژنوتیپ ها برای انجام کارهای اصلاحی معرفی نمود .

کلیدواژه ها:

بای پلات ، تنوع ژنتیکی ، نخود