روند تغییرات ذخایر کربن خاک در تیپ های مختلف توده های درختان در جنگل های شفارود گیلان

هدف پژوهش حاضر تبیین روند نوسانات ذخایر کربن آلی خاک معدنی در تیپ های مختلف توده های درختان بر حسب گرادیان ارتفاعی و عوامل تاثیرگذار است. آماربرداری تصادفی با پیاده سازی چهار قطعه نمونه با ابعاد ۴۰۰ متر مربع در تیپ های مختلف طراحی شد. نمونه برداری خاک در مرکز و چهارگوشه هر قطعه نمونه به صورت ترکیبی تا عمق ۱۵ سانتیمتر انجام شد. ویژگی های زیست فیزیکی درختان به همراه مشخصات فیزیوگرافی زمین در هر قطعه نمونه اندازه گیری و ثبت شد. نتایج تحلیل آنوزیم یک طرفه حاکی از عدم تشابه ذخایر کربن آلی خاک بین توده های خالص و آمیخته راش (۰/۵≅ R) و عدم اختلاف معنی دار بین سایر توده ها بود. نتایج آزمون پرمانوآ دوطرفه نیز نشان داد که میزان ذخایر کربن آلی خاک مستقل از اثرات جهات دامنه و گرادیان ارتفاعی است. براساس نتایج حاصل از آزمون سیمپر، روند تغییرات فاکتور کربن آلی و جرم مخصوص ظاهری خاک نسبت به یکدیگر در بین توده ها و گرادیان ارتفاعی وارونه بوده ولی در مقایسه جفتی بین توده ها تقارنی مشاهده نشد. در یک نتیجه گیری کلی می توان عنوان نمود که نوسانات کربن آلی خاک در تیپ های مزبور مستقل از گرادیان ارتفاعی بوده و نوع تیپ، عوامل زیست فیزیکی و فراوانی نسبی انواع گونه های درختان در تغییرپذیری موجودی کربن آلی خاک توده های مورد پژوهش سهم بارزی نداشت.

کلیدواژه ها:

Forest stand types ، Dissimilarity contribution ، Bray- Curtis index ، Altitudinal gradient ، Soil carbon stock ، تیپ های جنگلی ، سهم عدم تشابه ، شاخص بری – کورتیس ، گرادیان ارتفاع ، موجودی کربن آلی خاک