تحلیل محرک های تاثیرگذار بر تغییر کنترل زمین های زراعی در ایران:استفاده از نقشه های شناختی فازی بر پایه نظرات کارشناسان

در مطالعه کمی-کیفی حاضر سعی شد به شناسایی محرک های تاثیرگذار بر تغییر کنترل زمین های زراعی پرداخته شود. داده­های مورد نیاز پژوهش از طریق مصاحبه عمیق انفرادی غیر ساختارمند، گروه های متمرکز، بحث گروهی با ۳۲ نفر از موجران منطقه ماهیدشت استان کرمانشاه و مشاهدات مستقیم جمع آوری شد. در ابتدا داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای مرسوم دسته­ بندی شدند. خروجی این مرحله، شناسایی ۴۰ مفهوم کلیدی مرتبط با محرک های تاثیرگذار بر تغییر کنترل زمین­های زراعی بود. سپس مفاهیم شناسایی شده در قالب یک پرسش نامه در اختیار افراد مورد مطالعه قرار گرفت و داده ها با توجه به نوع و شدت اثر، جمع آوری و تبدیل به اعداد فازی شدند. در مرحله بعد ماتریس به دست آمده در نرم افزار Mental Modeler اجرا و نقشه شناختی فازی مربوطه طراحی شد. نتایج نشان داد در تغییر کنترل زمین های زراعی مهم ترین محرک­های تاثیرگذار عبارتند از: سن مالک، عدم اطمینان از درآمد ثابت، میزان کیفیت زندگی مالک، یکپارچه سازی اراضی و وضع قوانین سخت برای اجاره دار می باشند. هم چنین بر طبق نتایج، مهم ترین محرک های تاثیرپذیر در تغییر کنترل زمین های زراعی شامل: ریسک های کشاورزی، مهاجرت جوانان، هزینه تولید در واحد سطح و ناکارایی سازمان های دولتی می باشند. با توجه به نتایج تحقیق، به مسئولان و سیاستگذاران توصیه می­شود با توجه به اهمیت سن مالک در تغییر کنترل زمین های زراعی، امکانات بیشتری در مناطق روستایی برای افراد جوان فراهم شود و با توانمندسازی و مهارت افزایی قشر جوان و آشنا نمودن آنان با کشت های درآمدزا نسبت به تشویق بیشتر برای ماندگاری آنان در روستا اقدام و ایجاد جاذبه کرد.

کلیدواژه ها:

اجاره داری نقدی ، مستاجر ، تغییر مدیریت زمین ، مالک ، تغییر مالکیت