ارزیابی جایگزین های نوسازی در بافت های فرسوده شهری (مورد مطالعه: بافت فرسوده امام زاده حسن)

چکیده در چند دهه ی اخیر سیاست های ساماندهی پهنه های فرسوده با توجه به بهره برداری بهینه از ظرفیت های درونی در برنامه ریزی توسعه و موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده یکی از کلیدی ترین مراحل احیاء این بافت­ها بوده است. محله امام زاده حسن به عنوان یکی از بافت های فرسوده کلان شهر تهران نقش بسیار مهمی در جذب جمعیت پایتخت را دارد، این محله با داشتن عملکردهای متنوع و گسترده، همواره از موقعیت ممتازی در سطح منطقه شهری تهران برخوردار بوده و در شهر تهران به صورت یک محله مسلط عمل کرده و با تمرکز جمعیت و فعالیت مواجه گردیده است. بافت فرسوده و قدیمی به عنوان یکی از مشکلات و معضلات شهر تهران به شمار می رود که مساحت بافت فرسوده مصوب برابر با ۴۴۰۰ هکتار می باشد که نسبت آن به سطح کل شهر برابر با ۵ درصد است. بخش مهمی از بافت فرسوده شهر تهران را هسته های روستایی قدیمی واقع در محدوده قانونی این شهر شکل دادند. این هسته ها در معضلاتی از قبیل ریزدانگی بناها، عرض کم معابر، قدمت بالای ابنیه، غیر مقاوم بودن آن ها، متروکه شدن برخی از ساختمان ها، امکان جابجایی جمعیت و فعالیت ها، جایگزینی فعالیت های ناسازگار، توان مالی پایین ساکنین و خدمات رسانی ضعیف هستند. این عوامل از موانع دستیابی به توسعه پایدار محسوب می گردند و ضرورت تدوین الگویی مناسب جهت نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده آن دارای اهمیت می باشد. در این پژوهش جهت ترسیم الگو و رویکرد مداخله در سطح محدوده بافت فرسوده، پس از شناخت وضع موجود محدوده مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل آن از طریق ماتریس SWOT، جایگاه محدوده در ماتریس داخلی - خارجی تعیین گشت. نتیجه این تحلیل ها نشان داد که محدوده مورد بررسی در ماتریس نه خانه ای در موقعیت رقابتی قرار دارد. پس از آن مجموعه ای از شاخص ها و معیارهای ارزیابی در تکنیک گروه دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند که الگوی انبوه سازی مشارکتی بالاترین امتیاز را گرفت.

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: بافت فرسوده ، ماتریس SWOT ، تکنیک دلفی ، مشارکت ، امام زاده حسن