منظر به مثابه معماری؛ رهیافتی نوین به سوی نجات بخشی معماری توسط منظر با رویکرد پدافند غیرعامل

عدم کارایی کامل جنگ افزارها در برابر حملات دشمنان موجب ایجاد رویکرد دفاع غیر عامل گردید. از طرفی، ارتباط تنگاتنگ محیط و کاربران موجب نقوذ سریع رویکرد پدافند غیر عامل به مباحث محیطی شد. این امر در حالی است که بسیاری از پژوهش های این حوزه به اصول طراحی معماری، ساختمان های با ضریب اهمیت بالا پرداخته اند. تا جایی که فقدان توجه به طراحی منظر در مقررات ملی ساختمان نیز وجود دارد، و با اغماض در بخش مختصری به طراحی محوطه پرداخته شده است. در صورتی که، معماری منظر می تواند پشتیبانی موثر در دفاع غیر عامل و کاهش صدمات و حمایت از کاربران در هنگام بروز سوانح باشد. پیش فرض این نوشتار این است که معماری منظر می تواند نجات بخش معماری و شهرسازی با رویکرد پدافند غیر عامل باشد. به بیانی، بهره گیری از اصول پدافند غیرعامل در طراحی منظر از جمله تمهیداتی است که بکارگیری آن در سطوح مختلف از برنامه ریزی تا طراحی می تواند موجب کاهش شدت و گستردگی خطرات ناشی از خطرات طبیعی و غیرطبیعی گردد. با این وجود، عمده مطالعات در این حیطه به معماری و شهرسازی اختصاص دارد و راهکارهای موثر در بکارگیری رویکرد پدافند غیرعامل در منظر مغفول مانده است. بر این اساس، پژوهش حاضر از نوع کاربردی، با رویکرد کیفی، و مبتنی بر مورد پژوهی و روش تحقیق استدلال منطقی در جهت پاسخ به این پرسش که: "چگونه منظر به مثابه معماری می تواند نجات بخش محیط ساخته شده باشد؟" نگاشته شده است. نتایج مطالعه حاضر، حاکی از آن است که اصول طراحی منظر تدافعی در دو بعد کلان (مقیاس فضایی، کاربری ها، تنوع کیفیات فضایی، جانمایی و موقعیت یابی) و خرد (عناصر مصنوع-مبلمان، متریال، عناصر طبیعی منظرین) قابل تبیین است.

کلیدواژه ها:

منظر به مثابه معماری ، اصول طراحی ، منظر تدافعی ، پدافند غیر عامل