بازخوانی هویت دولت اسلامی در عراق و شام (داعش): فهم زمینه های فکری و سیاسی اجتماعی
محل انتشار: فصلنامه علوم سیاسی، دوره: 17، شماره: 68
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 49
فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCKE-17-68_004
تاریخ نمایه سازی: 11 شهریور 1402
چکیده مقاله:
پیکارجویان سلفی- تکفیری دولت اسلامی عراق و شام (داعش) که پس از ۲۹ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی. به «خلافت اسلامی» تغییر نام دادند، گروهی از تروریستهای بینالمللیاند که با زمینههای متفاوت جغرافیایی از کشورهای مختلف عربی، آسیایی، اروپایی و افریقایی گرد هم آمدهاند. هدف اساسی داعش، احیای حکومت اسلامی و تسلط بر همه مناطق حیاتی و حکم بر مبنای دین با همه اصول و موسسات لازم میباشد. اندیشه برتر داعش، تفکر «جهاد تنها راه حل» و بهدستگرفتن سلاح برای مواجهه با نظامها (لیبرال، لائیک، بعث و هر آنچه غیراسلامی است) است. هدف ابتدایی رزمندگان داعش احیای حکم اسلام و تسلط بر همه مناطق حیاتی و اجرای احکام اسلام با همه قواعد و سیستمهای آن می باشد. داعش بر همین مبنا، قرائتی خاص و سنتی-ایدئولوژیک از دین اسلام است و می کوشد به راهبردهایی تروریستی تکیه کند و با استناد به اصول عقایدی و تاریخی، اعمال خشونتبار خود را توجیه کند. مسئله داعش متاثر از تحولات داخلی عراق و سوریه و شکنندگی ساختارهای نظامی و سیاسی در این دو کشور، ناکارآمدی نیروهای نظامی در برخورد با حرکتهای چریکی و جنگهای نامنظم، هراس عمومی و آشفتگی عمیق مدنی و مهمتر از همه دستیابی داعش به منابع مالی جدید و اعمال کنترل بر مناطق و مراکز حیاتی موجب شده است معمای تروریسم به یک شوک بزرگ و حتی به صورت محتمل به یک فاجعه بینالمللی مبدل شود. پرسش اساسی نوشتار حاضر این است که زمینه های فکری و عملی شکلگیری داعش در تفکر اسلامی کداماند و اختلافات و تمایزات تفکر اصیل اسلامی و تفکر داعش چیست؟ فرضیه اصلی نیز چنین است: ساختار فکری و عملی داعش، مبتنی بر قرائتی تجهیزی و ایدئولوژیک از اسلام است که دارای ریشههای تاریخی و عقیدتی، منابع مادی- انسانی و آگاهی گسترده از عوامل جغرافیایی- سیاسی است و به دنبال بهرهگیری از راهبرد دولتسازی میباشد. در این پژوهش، ریشههای شکلگیری داعش، بنیانهای فکری- اسلامی داعش، ساختار سازمانی داعش و موسسات آن، موقعیت آن در نقشه سیاسی اهل سنت، نحوه سازماندهی و رابطه آن با القاعده بررسی میشود.
نویسندگان
علی اشرف نظری
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران.
عبدالعظیم السیمری
دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی دانشگاه تهران.