روش تحقیق تاریخی: شیوه ها و کاربردهای آن در ارتباطات /نوشته :منصور ساعی

هدف اصلی این مقاله تشریح روش تحقیق تاریخی و چگونگی به کارگیری و استفاده از آن به عنوان یک روش تحقیق در بررسی، تحلیل و تفسیر داده های تاریخی در رشته ارتباطات است. روش تحقیق تاریخی همانند دیگر روش های تحقیق مورد توجه و استفاده دانشمندان علوم انسانی و اجتماعی و ارتباطات است. کاربرد این روش اگر چه ساده به نظر می آید اما مستلزم کار علمی دقیق، سیستماتیک وجامع برای بررسی داده های تاریخی و داده هایی که مشاهدات آن توسط دیگران صورت گرفته است می باشد. میکی از شکل های تبیین تاریخی روایت است، اگر چه در دهه اخیر محققان تاریخی بر تحلیل های تاریخی تاکید بیشتری دارند. هر دو روش طرفدارانی دارد، اما روایت به خاطر ویژگی تاریخی اش جلب توجه بیشتری کرده است. داده های تحقیق تاریخی از منابع دست اول و دست دوم به دست می آید. در منبع دست اول، گزارش دهنده واقعه خود شاهد و ناظر واقعه بوده است و در منبع دست دوم گزارش دهنده مشاهدات دیگران را گزارش کرده است. در تحقیق تاریخی برای تایید مستندات و تعیین میزان اعتبار داده ها از نقد بیرونی و نقد درونی استفاده می شود. در این مقاله نگارنده بر آن است که ماهیت روش تحقیق تاریخی و ضرورت شناخت و کاربرد آن را در علوم انسانی و اجتماعی به ویژه ارتباطات مورد بررسی قرار دهد. در این مقاله منظور از محقق تاریخی، مورخ نیست چرا که کار مورخ گزارش وقایع تاریخی است، در حالی که محقق تاریخی به دنبال بازسازی عینی و سیستماتیک گذشته به منظور تبیین وقایع تاریخی از طریق مراجعه به اسناد و بقایای تاریخی است.

کلیدواژه ها:

روش تاریخی ، تعمیم و تبیین ، روایت ، تحلیل ، منابع دست اول و دست دوم ، نقد بیرونی ، نقد درونی