تاریخچه مناطق آزاد ایران و مزایا و معایب آنها

مناطق آزاد، محدوده ای از قلمرو اصلی کشور است که از قوانین کشور مستثنی و مقررات خاصی برآنها اعمال می شود. در ایران این مناطق به دلیل دسترسی به آب های آزاد موقعیت استراتژیک خوبی دارند ولی بنا به دلیل نبود مدیریت صحیح و ۱ تغییرات و نوسانات ارزی در ۴۰سال اخیر آنطور که باید در موجب پیشرفت کشور نشده است. مناطق آزاد توسط مقام صلاحیتدار اداره می شوند. ایران دارای نه منطقه آزاد فعال شامل کیش، چابهار، انزلی و...است. کیش اولین منطقه آزاد ایران درسال ۱۳۵۶ پیش از انقلاب و در تاریخ هفتم بهمن ماه ۱۳۶۹ هیات وزیران، جزیره قشم، و در هیجدهم اردیبهشت ماه ۱۳۷۰ محدوده ای از خلیج چابهار (اراضی شرق اسکله شهید کلانتری) را به عنوان منطقه آزاد تجاری پس از انقلاب انتخاب کردند. مناطق آزاد از مالیات معاف اند و برای جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی باید قوانین و مدیریت صحیح این مناطق در اولویت های سیاست مدیریتی دولت باشد تا از این راه توسعه صادرات غیرنفتی، ورود به بازار جهانی، واردات ارزان، توسعه فناوری و ایجاد اشتغال که از اهداف ایجاد این مناطق است بهره مند شویم. از تهدیدات کارگران و تولیدکنندگان مناطق آزاد می توان به حقوق حداقلی، قاچاق بی رویه، استخدام کارگران خارجی، قرارداد های کوتاه مدت و... اشاره کرد. در حال حاضر به دلیل وجود گمرک و نبود ابزارهای کنترلی لازم، مناطق آزاد به صورت یک پایگاه قاچاق کالا به داخل کشور تبدیل شدهاند. عوامل موفقیت مناطق آزاد موقعیت جغرافیایی مناسب و هماهنگی اهداف این مناطق با سایر مناطق داخلی جهت پیشرفت اقتصادی کشور است. هدف این مقاله روند تاریخی ایجاد مناطق آزاد، مزایا و معایب، عوامل تهدید آفرین و دلایل عقب ماندگی نسبی این مناطق درمقابل مناطق آزاد تجاری پیشرفته جهان است. روش مقاله جمع آوری اطلاعات و کتابخانه ای است. یافته ها نشان می دهد مناطق آزاد معاف از مالیات و برای خروج از تک محصولی بودن و ورود به بازار جهانی است اما دولت ایران با توجه به نقص در مدیریت به اهداف کامل در این زمینه نرسیده است.

کلیدواژه ها:

منطقه آزاد ، قوانین و مقررات ، بازار جهانی ، عدم مدیریت صحیح ، صادرات و واردات