سیرتحول تاریخی مدرنیته سیاسی در ایران

مسئله دولت و جامعه مدنی و چگونگی جدایی و نسبت های این دو از دیرباز یکی از مسائل مهم فلسفه سیاسی مدرن تلقی می شود. این مسئله در جهان غرب و در قرن هیجده ام هنگامی مورد توجه اندیشمندان و فیلسوفان قرار گرفت که با همستان های پیش مدرن با مرتبه های فشرده و منظم و محدودیت های فلج کننده خود آسیب های مختلفی را در جوامع بوجود آورده بودند و رفته رفته جای خود را به جامعه مدرن ترکیب یافته از افراد آزاد دادند. شکل گیری مدرنیته سیاسی در ایران پس از گذشت تمدن عظیم چند هزار ساله و سلطنت ۲۵۰۰ ساله نظام پادشاهی و با تقارن سیر تحول مدرنیته در غرب، به صورت یکی از صورت های چندگانه مدرنیته سیاسی در جهان به وقوع پیوست. اگرچه اولین نشانه های مواجهه ایران با تمدن نوین غربی در دوران سلطنت صفوی به وقوع پیوست و دوران سلسله افشاریه و زندیه نیز دستخوش تحولات سیاسی و اجتماعی با غرب قرار داشت اما، این برهه تاریخی به صورت روشن از زمان انقلاب مشروطه در ایران به طور رسمی آغاز شد و با سیر تحولات مختلفی از جمله اشغال کشور توسط استعمارگران و ظهور انقلاب اسلامی ادامه یافت. این پژوهش تلاش نموده تا چگونگی شکل گیری اولین نشانه های مدرنیته و تشکیل پارلمان در ایران و سیر تحولی آن و همچنین رویارویی با دوران استعماری کشورهای غربی و تشکیل نظام سیاسی مدرن به شیوه آنچه که در مدرنیته سیاسی غرب و جهان به آن رسیده اند مورد تحلیل و بررسی قرار دهد که به روش توصیفی – تحلیلی در پاسخ به چرایی سیر تحول مدرنیته سیاسی در ایران و بر پایه آنچه که مدرنیته سیاسی در جهان غرب بوجود آمده بود مورد تحلیل قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

مدرنیته سیاسی ، انقلاب مشروطه ، استعمار ، انقلاب اسلامی ایران